Sobre min

Natural da Cañiza, son licenciado en Xornalismo (USC) e Filoloxía Portuguesa (USAL), ademais de posuír o máster de Profesorado. Actualmente traballo como asistente de lingua estranxeira en Francia. Gústame escribir, pero sobre todo gustaríame escribir máis e mellor.

sábado, 19 de diciembre de 2009

Cara a unha República federal

O pasado domingo fíxose en Catalunya un referendo en 166 municipios para que fose a xente a que opinase sobre se a súa nación se debía converter nun Estado de dereito. Como era esperable, saiu un si. Certo é que nin tiña validez, nin se realizou en todo o país catalán (moito menos nos Países Cataláns). Porén, o fundamental é que a xente por fin se puido expresar con liberdade. Estamos acostumados a que a prensa estatal ataque os nacionalismos periféricos, mais só somos nós os que tentamos manifestar verdadeiras posicións democráticas. E con isto non quero dicir que non vulneremos a Constitución con asiduidade, algo case inevitable, senón que apostamos polo que a xente, o pobo de a pé, di. Eles, dende a metrópole de Madrid, ampáranse na opinión pública, a cal, supostamente, está en contra do nacionalismo non españolista. Pero, que é a opinión pública senón a opinión duns poucos grupos de poder que modulan a opinión da gran masa? É iso a democracia da que alardean? Somos os que concibimos o Estado español doutra forma uns terroristas por preguntar aos nosos concidadáns que pensan?

Dende o meu punto de vista, o Estado español ten que reorganizarse institucionalmente. Nos tempos democráticos, as monarquías hai tempo que non teñen sentido. O rei é rei porque así o quixo Deus (tamén no 46 Franco, que de Deus tiña ben pouco) e ninguén excepto os da súa familia poden acceder ao trono. Os cidadáns, atendendo a isto, seguimos sendo vasalos dun home que pouco axuda a mellorar a vida e que simplemente nos sae demasiado caro aos contribuíntes. Así, en primeiro lugar, a República é unha necesidade inmediata.

Non obstante, esta República ten que acabar co centralismo existente na actualidade. O referendo catalanista é un claro exemplo de que hai moitos individuos que rexeitan a nacionalidade española, cando menos mentres o Estado sexa centralista. Desta maneira, só poderíamos entender un Estado español constituído por unha República federalista. Esta dividiríase en catro estados federais: Galicia, Euskadi, os Países Cataláns e España, correspondente ao resto do territorio. Con este modelo, responderíamos ás demandas dunha importante capa social, que, se nunca vai chegar a ser maioritaria dentro do Estado (Galicia só ten 3 millóns de habitantes fronte aos 46 do Estado español), é a mellor representación dun estado plurinacional. O que debería ser unha riqueza é explotado como argumento político negativo das forzas centralistas. Isto non ten vistas de ser cambiado. Por sorte, como dicía na entrada anterior, existe Internet, o que nos posibilitará gozar de voz nun Estado no que calquera destas ideas sería censurada. Non directamente, por ser ilegal, pero si a través dos que controlan o espazo social.

Canto ao nome desa posible República federal, eu apostaría por Hispania, seguindo a tradición latina. Non obstante, esta é unha cuestión menor. Máis importante, sería introducir o debate de ser habería que introducir a Portugal neste panorama. Eu son partidario, mais recoñezo a tremenda dificultade existente, polo que son bastante escéptico. Sexa como for, aposto cegamente por unha rápido recoñecemento das nacionalidades como algo de seu e non só como algo para a galería.

*

jueves, 17 de diciembre de 2009

Internet na época da especialización

A nova era na que estamos inmersos conleva unha aprendizaxe que non se pode ancorar nun só ámbito de estudo. A interdisciplinariedade é fundamental para toda análise que se faga no futuro, especialmente no mundo das letras e as artes. Os estudos da arte pola arte quedarán totalmente anulados polas combinacións de diferentes campos: literatura e cine; prensa e pintura; teatro e historia... Isto esixe dos estudosos ampliar a perspectiva de estudo, o que deriva, paradoxicamente, nunha redución do abarcable. O que pode parecer contraditorio non o é tanto, pois o que se producirá é unha maior atomización e especialización.

O outro día escoitei unha aseveración moi interesante e que aínda hoxe segue a dar voltas na miña cabeza. Máis ou menos dicía algo así: a pesar de estarmos inmersos nunha época caracterizada pola imaxe, o certo é que estamos na época da historia na que máis se escribe. E puña como exemplo os blogs. Precisamente isto é o que estou a facer neste momento: expresar a miña opinión nun medio inexistente ata hai un par de décadas. Quizais estes blogs sexan o mellor exemplo do que falaba no parágrafo co que iniciaba esta entrada. Internet é o medio que máis avanza cara á especialización, mais, pregúntome eu, que sucede coa información non contrastada?

Ante isto, a miña opinión é positiva sempre e cando o usuario que vaia utilizar esa información teña a vontade de corroborar por outro medio se o que le é certo. Quizais isto, que poida parecer absurdo, sexa o sustento da rede como medio libre, alleo ao control de institucións. A rede é o mellor exemplo de democracia, así que será responsabilidade dos cidadáns que manteñamos esta liberdade para non perdela como na maioría das cousas. Porque, como dicía Albert Camus, "a tiranía totalitaria non se edifica sobre as virtudes dos totalitarios, senón sobre as faltas dos demócratas". Con isto o que pretendo transmitir é que debemos crear un foro mundial no que caiban todas as opinións sen se golpear unhas ás outras; que os fins con que empreguemos a rede entren dentro da ética; e, sobre todo, que cada un asuma aquilo que efectúa.

*

domingo, 1 de noviembre de 2009

O home arrepentido

Apegábase á súa copa de xenebra como se fose a súa salvadora. Ela era a única capaz de dar na súa vida triste unhas horas de alegría incontida. Ou iso cría el. Saboreaba cada gota como se fose a derradeira, como se fose o último que fose facer na vida e quixese acabar esta cun sorriso na cara. Só, sentado na barra dun bar de mala morte ascendía ao ceo tentando esquecer como se pudría no día a día.

O seu alcolismo era por todos coñecido, pero o peso da soidade era moito maior co da súa adicción. Abandonado pola súa muller e cansado de que aquelas que alimentaban as súas esperanzas acabasen olvidándoo, sentía especial indiferenza cada vez que se acostaba con alguén. Só quería gozar e sentir de novo o cariño. Logo despedíase e no seu sofá pensaba no que fixera. Imaxinaba á súa filla, que algún día medraría, vivindo unha situación semellante e choraba desconsoladamente.

Cada vez máis perdía o seu espírito. As súas clases xa non eran o mesmo; aquel profesor que deslumbraba quedara sen o interese e a ilusión. Tamén deixou de reivindicar os seus ideias, pois xa non cría nun cambio a mellor. Isto polo día. Pola noite, co alcol no corpo, recuperaba os seus vellos discursos cun público que o adoraba. Certamente, ninguén falaba tan ben como el. Así foi como coñeceu ao seu último amor. Unha bonita rapaza, tamén moi intelixente, coa que podía falar horas e horas. Conxeniaron ben nun primeiro momento, mais ela non tardou en cansarse. Apenas uns meses despois de se coñeceren, ela esqueceuno. Comezaba a velo como un home fosilizado e aburrido. El non tratou de impedir a súa perda. Estaba xa bastante acostumado a quedar sen nada.

Porén, as drogas comezaron a pasar pola súa vida. Metido en pelexas e quedando sen un duro, foi ausentándose ás clases. Pouco despois perdeu o seu traballo. Non tiña outro remedio que voltar vivir á casa dos pais. E alí foi, co pouco que posuía. Foi sincero e falou dos seus problemas, así que pronto comezou a recibir tratamento. Arrepentido de todo o que lle sucedera, decidiu tentar recuperar a súa anterior vida, pero para perdoarse a sí mesmo tiña que facer algunha boa causa. El mesmo prometeuse coidar a anciáns que precisasen axuda e varios a recibiron. Pouco durou... non porque se cansase, senón por deixar sen solventar as súas débedas. Caiu dun disparo na caluga.

*

miércoles, 28 de octubre de 2009

Respostas con beleza

Acabo de ler unha interesante noticia. Ben, máis que interesante debería dicir divertida. Celebrarase nas próximas horas o concurso Raíña hispanoamericana en Bolivia e todas as candidatas foron sorprendidas cun exame sorpresa. Seguramente, practicamente todos errásemos nalgunha resposta se nos fixesen algo polo estilo, mais o que espero que non faga ningún dos meus escasos lectores é responder barbaridades semellantes ás destas "belezas".

Entre algunhas das solucións que me produciron algún que outro sorriso está a da candidata española, Melody Mir Jiménez, que dixo que Cristovo Colón chegou a América en 1980, isto é, hai 29 anos. Espero que á cuestión do ano non seguise un como chegou e puxese en avión de low cost. Tamén se deron respostas como que a Muralla China era unha das sete marabillas do mundo situadas en Latinoamérica. E eu pensando que era tan difícil aprender chinés cando se fala español... Polo menos, a candidata de Nicaragua sitou entre as sete marabillas do mundo a peza teatral O Güegüense, que foi recoñecida como Patrimonio Oral da Humanidade pola Unesco. Isto levarame a esmerarme neste blog para ver se algún día pode competir co Taj Mahal, o Coliseo romano ou a Cidade de Petra en Xordania como maior beleza arquitectónica no mundo.

Estes son só algúns exemplos de que os ídolos da maior parte da sociedade son uns ignorantes, sen maior ton despectivo que o sentido que ten a palabra (o que non coñece). Bisbal recoñeceu que a primeira vez que lera un libro fora con máis de 20 anos. No entanto, é un cantante que ten moitos seguidores ao seu arredor. Mais hai moitos casos deste estilo e algúns máis graves: Cantos son os deputados que non saben nin cantas provincias ten o Estado español? Ou canto vale un café para Zapatero? En cambio, son as persoas de referencia, aqueles exemplos que tende a seguir o común dos mortais. Porque agora o que é símbolo de ridiculización é aquel que le, o que quere aprender; e os únicos que teñen voz para facer e desfacer son os que dominan os medios de comunicación social, fundamentalmente a televisión.

Con todo isto, sei que posiblemente nunca me faga famoso, ademais de por non ter un talento especial, porque sei cando chegou Cristovo C0lón a América ou onde queda China no mapa.

*

viernes, 23 de octubre de 2009

Razón crítica e razón instrumental

A Modernidade suponse que é a época da razón, comezada con aqueles ilustrados ou iluministas que pretendían acabar coa sociedade estamental do Antigo Réxime. Este caracterizábase entre outras moitas cousas pola inmobilidade das súas clases sociais, o poder absoluto do rei, as alianzas entre coroas e a inexistencia da voz do pobo, pois esta, como moito, tíñana o alto clero e a alta nobreza. Aquí a palabra política era cuestión duns poucos e o chamado terceiro estado era esmagado polas clases dominantes. Mais isto acaba, supostamente, en 1789 coa Revolución Francesa, unha revolución social que sería imposible de entenderse sen que se producise antes unha revolución científica e unha revolución industrial. Se a primeira é fundamental para conseguir a autonomía, por fin, respecto á Igrexa e empezar a experimentar dende o punto de vista meramente científico, a segunda eleva á burguesía ata os nosos días como a clase social máis importante, xa que se incrementa o seu nivel adquisitivo cos negocios que se abren, creando todo un sistema sociopolítico e económico que responde aos seus intereses. En contrapartida para eles, créase un proletariado urbano que vive nunhas condicións ínfimas e isto leva a que se agrupen na procura de mellores condicións posicionándose en contra destes burgueses, con Marx á cabeza no século XIX.

Mais volvendo aos iluministas, estes sitúan á razón no centro da vida humana. Así, o seu sistema político, coñecido como Despotismo Ilustrado, baseábase na razón sobre todas as cousas e só aqueles que posuísen un nivel intelectual determinado poderían alcanzar ese posto de mando. Pretendían unha renovación económica, medidas sociais, o ensino universal, etc. Dende este punto de vista, o programa parece positivo a priori. Incluso o seu lema de Liberdade, Fraternidade e Igualdade fala dun sistema democrático. Non obstante, estas ideas chocan ao ser postas na práctica e aquí xorde o primeiro problema: o Despotismo Ilustrado define a súa ideoloxía como "todo para o pobo, mais sen o pobo". Isto é, estamos ante unha contradición evidente: todos somos iguais, pero os gobernantes están por riba.

Quizais iso explique a Historia ata 1989, onde se pode datar o inicio da Postmodernidade coa caída do Muro de Berlín. E é que ata esa data dende 250 anos atrás, máis ou menos, existiu unha tremenda tensión entre dous elementos que parten da razón ilustrada: a razón crítica e a razón instrumental. A primeira é a interpretación do mundo a partir da razón, xa que con esta se podería explicar todo. Certo é que existen movementos estético-artísticos e literarios que primaron a sensibilidade e a subxectividade, mais nunca descartaron a importancia da razón. De feito, aínda que mostrasen os románticos, por exemplo, os seus sentimentos, isto non exclúe que non perseguisen un fin político nas súas obras, neste caso o liberalismo. A razón instrumental, pola súa parte, é a posta en práctica desa razón crítica, a súa materialización.

A partir deste choque, podemos comprender a maioría dos movementos ditatoriais, por exemplo, e as atrocidades que se cometeron. Xa na Revolución francesa se cometeron crimes graves en nome da liberdade. Anos máis tarde, Napoleón quixo expandir o ideal ilustrado francés por Europa, matando a moitas persoas. Outra vez, o apoio no progreso serviu para ir na súa contra. Vemos, deste xeito, que a pesar de ter un fin que posiblemente non fose tan malo, a súa materialización contraponse ao seu ideario.

Pero o maior contraste, encontrámolo no século XX. Destacarei un personaxe que sobresae neste panorama: Hitler. Este cría nunhas ideas, as cales hoxe consideramos unha auténtica loucura e salvaxada, pero que no seu tempo eran ata certo punto "comprensibles". O alemán vía que Alemaña estaba sumida nunha crise económica importante despois da Primeira Guerra Mundial, tendo que pagar os desastres da mesma. Aí empeza a súa procura de culpables e o seu centro sitúase nos xudeus. Todos sabemos cal foi a súa posta en práctica e por iso hoxe vemos a tremenda atrocidade cometida para libertar aos alemáns, que xustamente nese momento tiñan máis cadeas que nunca.

Quizais, por todas estas cousas, a Modernidade fose a época das utopías e hoxe en día se entrase nunha idea de desencanto absoluto, pois ningunha idea política, por moi boa que sexa, é capaz de agradar a todos sen o uso da violencia. Triste, pero é así...

*

martes, 20 de octubre de 2009

A batalla da fortaleza

Cada vez máis entendo que é tan importante o que se di nun texto como o que non aparece nel. Non só me refiro ao texto propiamente escrito, senón tamén ao oral, ao que falamos cada día. Todo o que contamos pasa necesariamente por unha selección, pola cal eliximos uns elementos que queremos resaltar e polos que decidimos que outros non merecen ser coñecidos polos receptores. Ás veces non é que non o merezan, mais preferimos que non os saiban.

Un lector ou ouvinte (que tamén pode pasar a ser receptor cando se trata dunha conversación) saberá ou non interpretar aquilo que non se di en función dos coñecementos que teña. Así ben, cando un profesor universitario, por exemplo, mostra a súa perspectiva sobre un tema é consciente de que só revela aquilo que lle interesa e faino, precisamente, para non desmontar a súa teoría. Evidentemente, hai profesores que destacan versións contrapostas, mais esta tamén é unha forma de posicionarse dese individuo, pois para a súa selección considera que se deben amosar todas as hipóteses posibles.

Nestas ideas andaba eu, cando de repente comezou a entrarme unha sensación de abatimento. "Que curta é a vida", pensaba. Os anos pasan, así como as cousas, sen darnos conta. Outras non tanto. Quedan por moito tempo, márcante cun ferro na cara e fan que a túa existencia quede condicionada a iso. Nós, en cambio, parece que vivimos empeñados en darlle importancia a aquilo que non o ten, complicarnos a vida sen necesidade e deixar que o tempo corra sen tentar vivir a vida.

Quizais por isto non teña ganas de que chegue o venres, que é o meu aniversario, e moito menos o xoves, que é un deses metais que se quecen no lume para marcar a miña cara. Un lume que me recordará ano tras ano o que non entendín ningún dos meus case 22 primeiros anos, ou que máis ben que comprendín demasiado tarde. Un lume que deixa un arrepentimento brutal e un estado de impotencia mesturado coa culpabilidade que pesará sobre o meu corpo per secula. Un lume que non será extinguido nunca por todas as bágoas verquidas: as da pena, as da vergoña, as do lamento... só unhas poucas da felicidade poderán acalmalo, mais non apagalo. Un lume maldito cargado de recordos, dos bos e dos malos; daquel primeiro da inocencia e daquel último que é imposible de datar, que posiblemente fose un "ata logo", ou quizais un "adeus". Nin o lembro. E con iso quéimome máis e máis.

Pero este lume é como o das deusas, sagrado. Nunca se vai apagar e ten que ser venerado. Claro que cada un lle rende culto á súa forma e eu fágoo crecendo antes de tempo, anticipándome ao que non debería para así poder evitar que o lume me abraxe por completo. Só un bo cortafogos permite que non se produza a máis que posible caída da fortaleza, construída sobre uns cimentos tan fraxis como son a sentimentalidade e a racionalidade humana. Ás veces cae por algún lado, mais levántase por outro. Unhas veces é destruída, con ou sen intención, por outros. Outras veces son eu mesmo, tamén con ou sen intención, que poño a proba a resistencia do empedrado que me recobre. Incluso o subconsciente aparece para aterrarme de medo ou para facerme vivir nun mundo inexistente. Case sempre perdo. Porén, é de nobres aceptar as derrotas e continuar a buscar os triunfos, que coa perseverancia van chegando.

Neste momento son un ser derrotado que conta coa mentalidade máis gañadora que é capaz. Sigo dicindo que non quero que chegue o venres, escoitar os parabéns de ninguén por máis que veñan co mellor dos sentimentos. E sóese dicir que cando algo non quere que chegue tende a aparecer antes de tempo. Quizais por iso o xoves veña antes que o venres. Un xoves que durará unha eternidade, máis de 24 horas. Durará 33 anos, nin máis nin menos. E eu aquí estarei unha vez máis buscando a miña frase enxeñosa para felicitar. Mais esta vez tamén buscarei esa frase que me felicite a min mesmo o venres se logro que non caía a fortaleza antes de tempo.

E agora podería volver atrás e eliminar todo, mais non quero, porque é tan importante o que dixen como o que non dixen.

*

domingo, 18 de octubre de 2009

O pracer de viaxar

Hai anos era inconcebible poder viaxar en avión a un prezo inferior a 200 euros e isto tendo en conta que as distancias non fosen moi longas. Isto supuña que o pracer de coñecer outros lugares era algo reservado para uns poucos. Tamén conlevaba que houbese unha serie de puntos (Londres, París...) que fosen os máis visitados e se crease unha imaxe deles como algo precioso. Sen desprestixiar o encanto de ningún destes sitios, a xente consideraba que só aqueles eran merecedores de ser visitados.

Coa "democratización" do turismo, amplíase a oferta de destinos e o número de receptores nos mesmos. Quen diría hai dez anos para viaxar ata Lille, en Francia, por 10 euros? O primeiro que probablemente tivésemos dificultades á hora de ubicar esta cidade do norte galo e o segundo é que o prezo só podería aparecer nun soño. Na actualidade, mal que ben, todo o mundo ten ao seu alcance coller un avión e unha cama para descansar por un prezo escaso. Certamente, as condicións dunha viaxe dun mochileiro ou dun millonario son diferentes; pero a quen lle importa xa? Porque o relevante é que un e outro teñen as "mesmas" posibilidades.

De momento os avións de baixo custe abarcan só Europa e o norte africano (que non é pouco), mais co tempo cubrirán a maior parte do planeta. Este multiculturalismo é un dos elementos esenciais e ricos da globalización. O problema desta é que non sempre se sabe aproveitar ou é aproveitada por outros para beneficiarse económica ou politicamente. Máis alá diso, o fundamental é que viaxar é un pracer.

Viaxar foi dende tempos remotos algo que permitiu á civilización coñecer novos territorios, culturas, costumes, etc., mais tamén coñecerse a si mesmos. Principalmente porque somos o que outros non son. Ademais, se formos bos indagadores, podemos descubrir aspectos históricos, literarios ou sociais deses países, polo tanto obter unha bagaxe cultural que sempre axuda a un mellor entendemento do que somos hoxe. É dicir, facemos unha viaxe non só no espazo, senón tamén no tempo (pasado, presente e incluso futuro), o que sumado á diversión e numerosas experiencias que se poden vivir fan das viaxes un dos entretementos máis enriquecedores da globalización.

*

sábado, 17 de octubre de 2009

Fe na relixión

As relixións gozan dunha gran importancia xa dende os primeiros documentos escritos que posuímos. A sociedade sempre estivo ligada a un Deus supremo, que serviu para dar resposta a moitas cuestións fundamentais: De onde somos? Onde imos? Mais tamén para que, por exemplo, na Grecia antiga tivesen explicacións para os fenómenos metereolóxicos. Se había tormenta debíase a que Zeus se encontraba enfadado. Evidentemente, coa ciencia, acháronse os elementos físicos da metereoloxía. O que podía parecer absurdo nos nosos tempos non o é tanto cando hoxe aínda vemos a algunhas persoas clamar a santa Bárbara para que cesen os tronos e os relámpagos.

Precisamente, a relixión católica non se afasta moito do vello politeísmo grego. Certo é que venden a idea de monoteísmo, mais cada localidade se consagra a un santo ao que se lle busca unha conexión co Deus todopoderoso. O mesmo sucedía cando Zeus mantiña relacións con múltiples mulleres das que saían heroes que permitían a cada lugar estar en conexión co Olimpo. Isto é unha cuestión fundamental para entender que a relixión, a pesar de ser vendida como algo unitario, está totalmente caracterizada polo contrario: a diversidade. E tanto é así que son varias as relixións que deixan á libre interpretación do crente os textos sacros. O problema vén cando só son uns poucos os que fan esa interpretación e a trasladan ao pobo raso como a única maneira posible de concordar coa relixión. Por exemplo, o Islam non é unha relixión violenta de por si; en cambio, existe unha rama fundamentalista que lanza constantemente a idea de que o obxectivo na terra é acabar cos "infieis".

E quen son os chamados "infieis"? Aqueles que cren noutros deuses diferente do seu. Pero pregunto eu: Estamos ante o mesmo Deus? Existe tal cousa? A resposta a ambas é unha cuestión de fe que deixo ao libre albedrío do lector. Non obstante, o que me chama a atención é que preto do 100% dos individuos refuxiámonos nun Deus, nunha forza superior ante as cuestións adversas. Xa a persoa pode ser máis ou menos crente (incluso atea) que recorre a aquilo intanxible para abordar os seus problemas graves. O porqué, dende o meu punto de vista, radica en que o individuo é un ser con medo por natureza, que como tal non pode vivir. Precisa un sitio na sociedade (é lóxico ao sermos seres sociais), pero esta non sempre ten respostas a todo. Esas cuestións transcendentais sempre nos teñen en vilo, o que se explica pola vella ansia humana de ser inmortais. Por esta razón, creo que as relixións (denomínense como se denominaren) sempre van ter un sitio entre o pobo, incluso naqueles países máis desenvolvidos e caracterizados pola desconfianza nas crenzas arraigadas da relixión. Seguramente as institucións queden desfasadas, o que é ata certo punto lóxico, pero a fe (sexa do tipo que for) manterase ata atoparmos algún día unha resposta a todo aquilo que tememos.

*

miércoles, 14 de octubre de 2009

O pano do mundo

Existe unha estatística que di que coñecendo cinco (outros din seis) persoas se pode chegar a coñecer todo o mundo entre si. É curioso pensar que o amigo dun amigo, dun amigo, dun amigo, doutro amigo poida coñecer a un aldeán dunha rexión de Bangladesh. Non sei se se exactamente é este amigo ou o seguinte, pero a Terra é un pano e se con cinco persoas somos capaces de chegar a todos os recunchos do mundo e contactar con todas as persoas que habitan o planeta este podería cambiar. Naturalmente é unha utopía, pero que bonito sería.

Outra das conexións con xente das que non nos percatamos é por exemplo a transmisión de virus. Cando un colle unha gripe pode ser infectado polo virus doutra persoa, que á vez os recibiu doutra; ao mesmo tempo, nós pasarémolos a outras. Pero a quen? E onde chegará despois o virus? Quen o transmitiu primeiro?

Tamén se percibe isto, segundo algúns, nos bocexos. Cando un preguizoso abre a boca de sono parece que lle pasa o cansazo a outro. Este a outro e a outro... Será por iso que nunca temos ganas de facer nada? Non sei se será, pero xa incluso con escribilo xa me entran ganas de ir durmir.

Vivimos nun cúmulo de anécdotas que nos pasan inadvertidas. Será que ao final non somos tan distintos uns dos outros? Pode ser; eu confórmome con que cinco persoas pasen a outras cinco este blog e estas cinco a outras cinco, etc., etc. A ver se algún día o len os 6.000 millóns de habitantes.

*

lunes, 12 de octubre de 2009

Palabras

Busco desesperadamente a palabra que nos defina,
unha palabra que engrandeza o que somos.
Esa palabra vive en nós,
mais ningún dos dous sabemos cal é,
porque a nós non nos fan falta palabras.
Basta unha simple mirada para saber cal é a nosa palabra.

Levántome a media noite desvelado,
buscando a palabra exacta.
Penso en ti e sei en que estou pensando,
mais se o quero describir non teño palabras.
Dás sentido á miña vida sen apenas percatarte,
pero non me podes dicir que sentes.

Ás veces, a palabra faime reflexionar demasiado.
Fago ben procurándoa? É mellor non sabela?
Creo que teño medo a recoñecela,
asumir que ti es a palabra das palabras,
o dicionario que vive ao meu ladoe do que xamais me quero separar.

*

miércoles, 7 de octubre de 2009

Deporte e intereses

É a primeira vez que me adentro neste blog no deporte. Este, nos nosos días, pode entenderse non só como un espectáculo ou como unha forma de levar unha vida máis sá, senón como un ámbito profundamente marcado pola econonía e a política. Moitos exemplos destes se atopan no deporte do Estado español. Poñamos algúns exemplos.

Como estratexia empresarial de cara aos medios de comunicación encontramos dous tipos de deportistas. Aqueles dos que se crea un mito (os relacionados coa política) e os que axudan a vender portadas. Estes soen ser polémicos, que fan declaracións ás primeiras de cambio; ou tamén aqueles que son criticados ou relanzados ao ceo en dous días. Pero para que uns e outros aparezan necesítase un terceiro grupo que filtre noticias. Estas tamén saen dos propios deportistas, o que leva en moitos casos a que a información se desvíe do estritamente deportivo ao persoal ou aos intereses. Poñamos por caso a Raúl, xogador do Real Madrid. É un dos poucos futbolistas que sempre recibiu un trato favorable da prensa malia que leve anos arrastrándose polos campos.

Porén, estes só levan a un debate intrascendente: se Raúl é titular ou non é algo que non modifica na esfera social a excepción dos xornais que se venden. Máis perigosos son os outros personaxes, aquelas figuras que colleitaron algún éxito e das que se valen os medios estatais para crear figuras de "orgullo nacional". Por exemplo, quen vía hai anos a Fórmula 1 no Estado? Apenas un puñado de verdadeiros seguidores do motor. Hoxe Fernando Alonso e o seu novo contrato con Ferrari xa é coñecido por un 10000% máis de seguidores que hai 10 anos cando a scudería italiana podía fichar a outro piloto. Ou quen era seguidor de tenis ata que Nadal empezou a gañar os grandes torneos internacionais? Moi poucos. Pero como eles dous temos moitos máis exemplos: Pau Gasol e a súa selección de baloncesto, a Eurocopa de fútbol, Contador e o seu Tour, etc. Deportistas creados para fomentar a idea dun Estado unido, uninacional por tanto. E nada mellor que chegar a unha masa de social inmensa que mediante o deporte.

Pero o deporte é tamén política. Ben é sabido que as rivalidades entre equipos parten de diferenzas ideolóxicas (os obreiros do Celta ou do Atlético; fronte ás altas clases sociais do Deportivo da Coruña e o Real Madrid; ou os nacionalistas españolistas outra vez do Madrid que se posicionan en contra dos nacionalistas ataláns do Barça. A tenor disto enténdese que os presidentes do Real Madrid -Aznar, ansioso por recuperar o poder quixo chegar ao palco do Bernabéu- e do Barcelona cheguen a ter máis poder que os do Goberno do Estado español e da Generalitat de Catalunya). E todo pola cobertura que se lle dá. O realmente perigoso é como os medios nos conducen a outro tipo de ideas. Por exemplo, Laporta é un home malo por declararse nacionalista. Ao final, o deporte queda unha vez máis nun segundo plano. Desgrazadamente moitos usuarios deses medios non o captan e son conducidos como marionetas. Polo menos, espero que poidan practicar deporte.

*

martes, 6 de octubre de 2009

Brais e Xacobe

Brais e Xacobe eran dous rapaces dous rapaces que se descoñecían. Ambos contaban 22 anos e tiñan moza. Porén, as súas relacións eran diferentes. Brais tiña á súa moza totalmente namorada dende o ano e medio que empezaran a saír, mentres el só estaba con ela por cubrir ocos na súa vida. Gustáballe e o cariño por ela era evidente, mais a facilidade con que durmía con outras rapazas era abismal. Xacobe, en cambio, levaba xa cinco anos prendado da súa compañeira sentimental. Vivía por e para ela; nada tiña sentido se ela non estaba ao seu lado. Non obstante a ela isto non lle gustaba; non soportaba tanto agarimo e abusaba do amor do seu noivo.

Precisamente do poder que exercía sobre el xurdiu a ruptura das dúas relacións. Certamente non só diso, senón tamén doutro personaxe que aparecerá despois. A moza de Xacobe decidiu saír unha noite universitaria sen el (facíao moitas veces). Bebeu moito, quería sentirse libre das cadeas do cariño e as súas amigas axudábana nese sentido. Tanto así que lle presentaron un rapaz para ver se de aí saía algo interesante para comentar ao día seguinte no café. O candidato era un rapaz alto e atractivo e non tardou en engaloiar coa súa labia á noiva de Xacobe. Pero ese galán xa tiña parella, pese a que parecía non importarlle moito.

Tras unha longa noite, chegou o momento do bico. Xacobe durmía mentres a esencia da súa vida o esquecía. Pero non só se esquecía del, porque só ata pasadas unhas horas memorizou o nome do acompañante nocturno: nin Bruno, nin Breixo... era Brais. Pola mañá, antes de despedirse fixeron da cama "un ring de boxeo", como diría Sabina, e desexaron volver verse, aínda que con diferentes sensacións: a ela gustáralle moito; a el por ter alguén con quen gozar en calquera momento.

Esa mesma tarde volveu todo á normalidade. Ou case. Mentres Brais estaba coa súa parella como outro día calquera, Xacobe enteirabase por casualidade de que a súa moza estivera con outro. Sabía o seu nome pois lera unha mensaxe no móbil. Pediu explicacións e ela desculpouse sen apenas sentimento de culpabilidade. El aceptouno.

Nos meses que pasaron a noite de festa repetiuse. Brais continuaba a quedar coa moza de Xacobe, que nunca se chegou a enfadar por tal cousa malia que sabía á perfección que lle seguía sendo infiel. O seu amor superaba á raiba interior que tiña. Ata que un día ela o deixou. Díxolle que estaba con outro e que non sentía nada por el. De nada valeran nin valerán os seus esforzos
por manter o amor da súa parella vivo. Choroulle durante semanas, pero nada conseguiu.

Brais, polo seu lado, viviu o contrario a Xacobe. Deixou á súa namorada pola que nunca chegou a sentir nada real. Tras un mes no que se sentía só, empezou unha relación coa ex de Xacobe. Outra vez a historia se repetía para el: unha rapaza totalmente namorada e el que necesitaba encher o baleiro. Ela adorábao e encantáballe a súa vivacidade. Agora realmente se olvidara de Xacobe, que comezou a derramar bágoas na súa soidade. Así meses e meses. Nunca ningunha das rapazas que pasaron polos seus brazos conseguiron substituír o amor da súa vida a aínda que tivo posibilidades de iniciar novas relacións nunca quixo abandonar a esperanza de que ela volvese. Só, realmente só se quedou durante anos. Mais nunca máis só que a vida de Brais en compañía.

*

lunes, 5 de octubre de 2009

Os coñecementos vitais

Unha persoa é un compendio de coñecementos que poden ser aprendidos de diversas formas. Estes, segundo escribía Piaget, reinstálanse no cerebro a cada instante, con cada novo dato que recibimos. E é certo, somos computadores en constante mellora capaces de posuír innumerosos datos. Agora ben, téndese a asumir socialmente que só son importantes aquelas aprendizaxes académicas, as cales, supostamente, poden reportar un traballo. Porén, isto quizais suma ás persoas nunha intelixencia insuficiente respecto ao mundo real. É interesante nese sentido a película Slumdog millionaire, na que o personaxe principal resulta gañador do famoso programa de televisión a pesar de ser un subempregado dunha centralita telefónica. Acertará todas as respostas a partir das súas experiencias vitais, o que evidentemente é practicamente imposible, pero que responde ao pacto narrativo da ficción, polo que a debemos ver en clave simbólica.

As persoas pasamos ao longo das nosas vidas por distintas situacións das que aprendemos algo. Non sempre bo, tampouco sempre malo; ás veces indiferente... pero sempre aprendemos. Unhas veces asumimos eses coñecementos como unha regra establecida e dámonos conta de que as cousas non son así. E isto é tan vello como textos dispomos de tais cousas. Por exemplo, os gregos antigos sorprendíanse cando chegaron á India e viron que eses pobos bebían tras as guerra das cabezas das súas vítimas. Hoxe segue pasando o mesmo. Cantas culturas son repudiadas por accións consideradas "noxentas" polos do centro do sistema? Múltiples.

Outras veces eses coñecementos son sentimentais. Estes xa son máis comúns. A medida que se van producindo determindos contextos que se repiten na nosa vida imos adoptando unha postura ante eles que pode variar. Nisto inflúen moitas cousas: o grao de madurez, a transmisión externa de sentimentos, a reacción que xa tivésemos ou vimos a outros, etc. Sexa cal for o motivo, nunca o coñecemento racional (simplificando os coñecementos baseados en teorías) poderá substituír a reacción sentimental do individuo. Poñamos un exemplo, un home que chora a ausencia de alguén: sabe que non é bo chorar para o corpo, mais non o pode controlar. Como este caso miles e de diversa índole. Por iso, deberíamos facer unha análise de nós mesmos, tentar coñecernos un pouco máis, valorar as nosas reaccións e aprender, aínda que sexa racionalmente, como actuamos sentimentalmente.

*

lunes, 28 de septiembre de 2009

Diferentes tempos

Quen nunca escoitou a expresión de "vivimos no noso tempo"? Pero cal é ese? Existe realmente. Nos medios sociais estamos acostumados a que nos digan que vivimos en pleno século XXI, supostamente caracterizado polas innovacións tecnolóxicas, a democracia liberal, o respecto polos demais, unha muller emancipada e en igualdade de condicións que o home, etc. Ben, resulta obvio que poucas destas cousas se compren máis alá do termo en abstracto no lugar onde eu vivo; isto é, Galicia.

Mais o problema agudízase (feliz ou infelizmente), noutros territorios. Poñamos por caso unha tribo africana: que innovacións tecnolóxicas existen alí? Internet é un misterio, algo imposible de concibir para eles. Democracia liberal? Para empezar, a democracia debería ser o poder do pobo, algo que ben é sabido que é mentira. Pois a súa forma política, entendida como sistema de relacións sociais, é asimilida por eles de diversos modos: o mandato dos maiores, por exemplo. É máis xusto que o noso? É algo que non sei, mais sería interesante pescudar; o que si sei é que a súa forma de comunidade non é liberal como forma económica, polo menos por agora. Nos seus sistemas prima o colectivo sobre o individual, gran diferenza respecto a nós por pór algunha.

O respecto polos demais é algo que tampouco podo valorar por descoñecemento. Sei que existen grupos tribais tremendamente inxustos, que practican, por exemplo, a ablación da muller. Porén, observamos outros nos que é a muller a dominante da comunidade.

Isto non fai máis que corroborar a miña idea de que existen moitos tempos diferentes no mundo. Algunhas sociedades viven ancladas en tempos para nós pasados, mais tamén vivimos nós atrasados noutros. Pero o realmente inxusto é que a historia, ao ser entendida de maneira lineal e servindo aos intereses duns poucos, recordarán este período polos valores que expuxen ao principio; isto é, aqueles transmitidos (máis concretamente vendidos) polas potencias dominantes e deixarán de lado á maior parte do mundo.

*

domingo, 30 de agosto de 2009

Relacións diferentes

Ultimamente coñezo constantemente novas cousas en min. E descúbroas grazas a longas conversas que me fan pensar, que me fan rir, que me fan pasar as horas sen darme conta. O trato con cada persoa é un mundo, sae de nós unha personalidade nova que nos fai comportarnos de diferente modo segundo con quen esteamos. É moi complicado poder ser todas as personalidades con outra persoa; porén, é por iso que chama a atención cando unha é capaz de colmar moitas desas expectativas.

Dende o meu punto de vista, son estes últimos individuos os que nos permiten chegar a coñecernos mellor a nós mesmos, aínda que isto, a pesar de que poida parecer algo sinxelo, non o é tanto. Tamén observamos nesas persoas que a nosa forma de encarar a conversación é diferente e mostrámonos con menor presión, pois hai menos medo a equivocarse no que se vai dicir. Isto é, tendemos a ser máis naturais e espontáneos.

Por último, esta especie de "alma xemelga", ademais, aparece en moitos casos como un reflexo do que queres ser, xa que posúe un encanto que atrae por diversas razóns. Mais o peculiar é que con estas persoas si podes dar múltiples argumentos de por que che gusta a relación con elas. Son relacións básicas, pero sobre todo diferentes.

*

viernes, 31 de julio de 2009

Contra a Coroa

A semana pasada debatíase se era legal a pitada contra o "Rei" no partido correspondente á final de Copa disputado entre Barcelona e Athletic de Bilbao. Os xulgados aclararon que non é un ataque, senón unha mostra de rexeitamento amparada pola liberdade de expresión á persoa física de Juan Carlos (sen don). Son moitos os que nos mostramos contrarios a esa Coroa que durante tantos anos controlou os medios para evitar que se dixesen palabras na súa contra. Acabouse o choio, amigos. Hoxe temos Internet, móbiles, cámaras dixitais e centos de aparatos que permiten a comunicación entre persoas e que permiten que coñezamos realidades antes ignoradas.

Porque na voda do "principito" non había 300 persoas que se manifestaban en contra. Porque todos sabemos cantos cartos van para eles, que nunca moveron un dedo. Porque reinan arbitrariamente. Porque os puxo no trono novamente un amigo chamado Francisco Franco. Porque censuraron moitas bocas. Porque simbolizades a opresión. Por todas estas razóns e infinitas máis non os queremos. E é lexítimo, malia que non o queiran recoñecer.

Se é xusto que reine un home porque se apelide Borbón que baixe Deus (quen supostamente os puxo no poder hai moitos anos) e mo explique, xa que eu non logro entendelo. Se é xusto que no Estado español non se fixesen Cortes Constituíntes na transición que mo expliquen aqueles que non fosen ditadores cambiachaquetas transformados en "demócratas", pois non entendo que esta democracia sexa continuadora dun réxime fascista. E o culpable de todo isto é Juan Carlos. Pero aquí non pasa nada, dá todo igual, porque o "Rei" cumpre maxestuosamente (e nunca mellor dito) co seu traballo. Seguirá moitos anos, mais agora si se sabe que hai moitos que estamos na súa contra.

martes, 30 de junio de 2009

Democracia demagóxica

Hoxe vénse de asinar un acordo en Estrasburgo polo cal Batasuna non pode presentarse ás eleccións democráticas. Os motivos dise que están relacionados coa súa vinculación co grupo terrorista ETA. Primeiramente quero declararme contrario a toda acción terrorista, por moito que a razón dunha dimensión estratosférica. Porén, o que é habitual tamén xa neste Estado demagogo é desinformarnos da realidade basca.

Hai que recoñecer que ETA ten dous brazos: o político e o terrorista. Non todos os compoñentes de ETA son partidarios da violencia para conseguir o obxectivo da independencia. Isto ratifícase, máis ben ratificábase, nos comicios electorais, onde sempre tiraban uns 150000 votos. Precisamente, aquí está a única e verdadeira razón da decisión tomada pola UE e creada por Aznar en 1996, a cal foi respaldada polo PSOE en menos que canta un galo. Tan mal se levan os dous controladores da que din chamar democracia? Non! Son uns perfectos actores que venden un fume a bo prezo! Mais, retomando a idea daquela Lei de Partidos, debemos entender que por ela hoxe en Euskadi hai este goberno españolista, pois coa abstención destes máis de 150000 votos todo se facilita para os demagogos autodenominados demócratas.

Este é o noso sistema: a demagoxia pura e dura, que se define así "dexeneración da democracia, consistente en que os políticos, mediante concesións e gabanzas aos sentimientos elementais dos cidadáns, tratan de conseguir manter o poder". Violencia NON, está claro, pero enganos TAMPOUCO!

*

martes, 23 de junio de 2009

Cara a unha definición propia

Levo uns días reflexionando como definirme a min mesmo. E é que o sábado unha persoa dixo que eu lle recordaba a unha canción da Oreja de Van Gogh, La reina del Pop. Ao principio pensei que era absurdo, mais logo deume unha explicación que me resultou cando menos graciosa. O fragmento da canción ao que se refería di o seguinte: "Tienes talento, cultura, manos bonitas y estudias francés. Cantas, actúas y pintas, escribes poemas, todo lo haces bien. Has nacido artista, lo sé, se te nota en la cara tienes mucho poder. Firma aquí abajo y verás cómo cambia tu vida, es muy fácil ganar".

A priori é bastante halagador. Esa persoa comentaba que se sorpendía con algunhas das cousas que lle estiven contando e expliqueille algunha idea que tiña en mente. Iso abraiouna máis. Porén foi rápida en dicir que eu nunca chegaría a nada. "Podes facer o que queiras na vida, sabes facelo todo ben, pero nunca triunfarás sen vender a túa alma ao demo". A sinatura que falaba a canción que antes comentaba daba o estrelato no mundo pop, pero non por iso a calidade, a individualidade e a creatividade, senón o converterse en maniquí do mercado: gañar diñeiro e vía. Mais non quero falar de mercado hoxe, senón de procurar achegar unha definición sobre min mesmo.

Así, despois de tres días buscando uns poucos conceptos abstractos, pero que me sinteticen, concluín que son unha forma deformada de formal e informal. Gústame ser así.

*

martes, 16 de junio de 2009

Realidade ou ficción

Na entrada anterior comentaba que na literatura debe entrar de todo, dende realidade a ficción. Pero que fago eu? Realidade ou ficción? Prometinche respondelo e fareino narrando unha acción que talvez recordes.

Entrabas onte pola porta da miña casa. Levabamos tempo sen vernos, bastante. Ofrézote un vasiño de zume e unhas galletas que tiña sobre a mesa do salón, xusto ao lado dun caderno no que tomo varias notas sobre o proxecto no que estou traballando. Mentres vou á cociña vexo que o folleas e é entón cando me preguntas para quen é un dos poemas que leches. Dígoche que para ninguén, que foi unha construción realizada nun momento de inspiración. Pareces aceptalo e o único que comentas é que che gusta moito. Curioso como son, demándoche unha razón pola cal afirmas que che atrae a composición. Disme que "simplemente me gustaría que alguén me dixese iso algunha vez". Sen malicia algunha, menciono ao teu mozo para saber que che di el. Aseguras que el é romántico e cóntasme emocionada como o outro día fixestes seis meses e que che regalou unha carteira e unha camiseta. Alégrome; parece que por fin te vexo contenta.

Logo os papeis invírtense e es ti a que me pregunta a min polas miñas relacións. A contestación a de sempre "nada importante que contar". Nótoche, nese momento, desconfiada e non tardas en soltar que non o cres, que as poesías van dirixidas a alguén. Para ser máis exactos, queres que che diga que son para ti. Non. Sábelo. Así, pouco a pouco, vaste achegando a min. Acaríciasme para que che susurre que as palabras do papel son túas.

Non obstante, a historia repítese unha vez máis, como todas as anteriores. Non pretendo nada máis do que che dou. Bícoche, íspoche, lévoche á miña cama e acabouse. Pero onte semellou non acabar nunca. Querías que te abrazase. Fíxeno, mais cunha indiferenza temible. Mentres ti soñabas con poder dicir algún día que serei teu, eu pensaba nos vellos recordos, felices momentos efímeros aos que si volvería unha e outra vez. Ao igual que ti te enganas comigo, eu engánome a min mesmo. Nunca volve o pasado e quixese que eses enganos fosen como aquelas mentiras da infancia, cando era un pequeno neno inxenuo que era feliz sen saber nada do mundo, onde os problemas non existían para min.

Vesme cos ollos iluminados e pregúntasme en que penso. Non podo mentirte en máis ocasións. "Recordo o meu primeiro recordo", foi o que dixen. Estaba no berce, nevara na Cañiza e vía como os meus tres irmáns xogaban fóra. Eu saltaba tirándome contra a fiestra para estar con eles, pero non podía porque estaba enfermo. Despois a mente levoume a cando, con tres anos, derramaba auga nos enchufes para que a miña avoa quedase pegada e rirme a costa diso. Non quería facerlle dano; o que me lembra que contigo pasa algo semellante. Só pretendo pasarmo ben, así que te desexo o mellor e ti dismo por primeira vez: "Ámote". Tento explicarche que non podo mudar a miña forma de pensar e uns minutos despois vaste desolada. Síntoo na alma, pecho a porta e vou para o salón. Reflexiono no que me estou a converter e isto lévame á cociña a coller unha botella de xenebra e facerme un cubata. Bebo amargamente. Un, dous, tres... perdo a conta. É aí, como aqueles poetas da bohemia francesa, cando empezo a escribir algo que empeza así:

De tanto querer, de tanto odiar,
hoxe só podo querer e odiar a un ser
declarado unanimemente culpable:
EU!

*

miércoles, 10 de junio de 2009

Blog e literatura

Sei que os escasos lectores que teño non cren que me esquecín de actualizar este blog. Tamén sei que algún demanda máis entradas para que as súas defecacións sexan máis amenas. O que non sei é de que lles gustaría de que falase. Porque, de que se debe falar nun blog ou na literatura en xeral? E, outra cuestión ligada a esta, pode ser un blog literatura?

Ben, para a primeira cuestión teño unha postura formada dende hai tempo. Non se pode pretender só entreter, tampouco se pode ser cen por cen pedante. Non creo que sexa conveniente falar soamente de aspectos políticos, nin de aventuras inventadas en mentes máis ou menos enxeñosas. Creo, ao igual que a miña idea do que debería ser política, na individualidade do creador e do receptor. Cada un ten unhas determinadas necesidades que satisfacer, algo que non todo o mundo entende e respecta. A pluralidade é fundamental no que pretende ser unha sociedade democrática. Agora ben, se non critico nin ataco a aqueles que buscan na televisión soamente a diversión e, polo tanto, a evasión, considero que existen uns entramados no medio televisivo que si deben ser atacados, porque nese espectáculo que é a televisión todo conduce a un sistema social, político e económico. En realidade, agás internet (por non estar regulamentado), practicamente todos os medios (non só xornalisticos, tamén inclúo música, literatura, etc.) dirixen aos lectores a unha sociedade de consumo que parece que xa alcanzou a súa plenitude. De aí que crea necesaria unha reflexión en cada lector sobre aquilo que consome e os seus gustos.

Sobre se un blog pode ser literatura, tamén creo que si. Estamos en plena revolución informática, un momento histórica probablemente clave e que marque as xeracións futuras, e a literatura non é allea a este fenómeno. Moitos son os que se adican xa a escribir na rede, con magníficos resultados nalgúns casos. Isto tamén nos interesa para apreciar que existe un grupo de individuos que aínda defende a idea de "a arte pola arte". Dende o meu punto de vista "chapeau". Porén, recoñezo que internet aínda non é seguido por todo o mundo. Unha capa importante de poboación non tivo contacto ata hoxe cun ordenador e, moito menos, con internet. Por tanto, creo que internet se afianzará co tempo como o medio onde se lerá máis literatura. Non obstante, terán que pasar moitos máis anos... cando o proceso no que estamos se acabe.

*

martes, 12 de mayo de 2009

Escritor Sieira

Esta entrada chega cuns días de retraso, porque a tiña prometida dende o venres. Pois ben, ese 8 de maio foi a data na que don Cristian Sieira, apelido dificilmente pronunciable en terras alleas á súa polo visto, recibiu a chamada dun dos membros do xurado dun certame de relato curto ao que se presentara para confirmarlle que era un dos que recibirín o premio.

Cando lía aquel texto vía ao seu autor reflectido nel. Será polo que o coñezo ou polo transparente que é, mais a súa personalidade estaba alí. Esa sensación que sente o protagonista do seu relato ao cruzar a fronteira é a mesma que Sieira (poño o apelido, que dá máis caché literario) ten no seu interior: a súa gorxa sécase e chora no seu interior a ausencia de carballos. Como anécdota hai que dicir, que por moito que el afirme ser de costa alí tamén hai elementos que soen caracterizar ao interior galego e os carballos son un exemplo; coa diferenza de que no interior hai dez por cada tres da costa (estatística mental).

Volvendo ao tema, o único que pode distinguir ao protagonista do autor é a sentimentalidade. O personaxe da ficción mostra un corazón aberto cara a unha rapaza gaditana, pola que se preocupa en todo momento e pola que marcha doído. O de Boiro, en cambio, caracterízase pola inexistencia dun corazón (tanto o sentimental como o órgano. Ai, nonn! ese é o fígado) e é nulo pararse a pensar na expresión de sentimentos pola súa parte.

Agora, co segundo premio no peto, aspira a converterse nun dos membros disidentes da futura "Geraçom", como el chama a un grupo de novos escritores galegos que se xuntan para formar un círculo literario. Esperemos que todo saia ben. Un saúdo para el.

PD: Gustaríame que todos aqueles lectores que o coñezan fagan algún comentario ao respecto. Grazas.

*

viernes, 24 de abril de 2009

Os símbolos

Vin sentir o medo ante a miña presenza e vino sentir tamén en min. Os meus ollos enfurecéronse e eran lume que abrasaba a quen miraba a eles e eran insignificantes no espello da miña casa. Repetín centos de veces as mesmas cancións e as mesmas frases ("Skate or die", sobre todo) e nunca ata agora souben que non me representaban.

Formar parte dun grupo é asumir certas ideas, conceptos que non son discutidos, senón de obrigado cumprimento. Iso desvirtúate na soidade. Cos teus compañeiros de ideas es forte, capaz de calquera cousa con tal de que o resto vexa en ti que es o máis atrevido e respectable. Só es simplemente un covarde, unha persoa que necesita dos seus símbolos para sentirse alguén.

Por que a xente goza tanto dos símbolos e os adora por riba de todo? Por que o amor á bandeira? Por que a imaxe dalgún personaxe ao que hai que imitar? Medo, nin máis nin menos, a quedar só, fóra dun grupo social, reivindicarse como algo que en moitos casos nin chega a ser. E todo porque nesta vida parece que es ou non es; é dicir, parece que é necesario ter que levar algo que sexa o reflexo da nosa ideoloxía. Sinceramente, paréceme absurdo. Creo no individuo e as súas ideas, propias e dificilmente compartidas con calquera outra persoa (seguramente sexan coincidentes en moitos sentidos, pero é case imposible que coincidan nun 100%). Persoalmente, eliminaría todos os símbolos do mundo por crear un símbolo persoal, intransferible, verdadeira manifestación dunha sociedade libre.

*

lunes, 6 de abril de 2009

A fragmentación de Pessoa

O outro día analizando a obra de Pessoa descubrín que o seu éxito, se xa é suficientemente grande, será maior co paso do tempo. Un autor capaz de mostrar as varias perspectivas existentes no ser humano é un autor que vai un paso máis alá, que traslada unha realidade que nunca é única, e que sempre pode ser interpretada de moitos modos.

Cervantes inaugurou tal cousa alá polo século XVII, pero sempre dentro da propia obra. Mais o que fai Pessoa é atomizarse, descubrir varias personalidades existentes dentro de si mesmo e que leva a que os seus propios títulos se distingan en función de se quen escribe a obra é o Pessoa ortónimo, os seus heterónimos ou algún dos seus semi-heterónimos. Leva esta idea ata o extremo, algo que apaxoiaría a Bazthín. Este foi o primeiro en falar das diferentes caras que temos os homes e as diferentes formas de falar segundo a situación en que nos atopemos.

Somos un e somos moitos. Porén, o peculiar en Pessoa é que di que el está formado por varios individuos e non por un só. Chama a atención que nesa fragmentación falte sentimentalidade amorosa, o que dende o meu punto de vista reduce parte da grandiosidade pessoana. E non só iso, senón que a forma intelectualizada de entender a poesía conleva a ausencia de humanidade nas persoas. Son os meus únicos peros posibles. Non obstante, estou completamente seguro de que este autor seguirá medrando máis e máis.

*

domingo, 29 de marzo de 2009

Un espertar estraño

Teño necesidade de relatar algo que me pasou e que non consigo explicar. Estaba o pasado xoves en Salamanca e quedar cuns amigos a tomar unhas copas. Como sempre, metímonos nun local e veu falarme unha bonita rapaza zamorana á cal non coñecía de nada. Despois dunha conversación inicial sobre o escaso valor de gran parte da obra vangardista da literatura italiana. A conclusión á que chegamos é que a súa magnífica teoría, como unha loita fronte ao canon literario, quedou descompensado polo seu reflexo práctico.

Toda esta conversa e as vindeiras, que non as comento porque non as lembro, acompañábanse da música de Sabina e algún que outro vaso de alcol. O seguinte recordo xa é bastante posterior e gustaríame saber o seu porqué: erguinme o venres nunha habitación estraña, con dúas camas, dun hostal de Ávila, ao lado de Claudia, que así se chamaba ela. E non me erguín porque non estivese ben o local, de nome Zaragoza, senón porque nos chamaron de recepción comunícandonos que nos tiñamos que ir, que xa era a hora de abandonar a habitación pois estaban os seguintes inquilinos á espera.

O meu primeiro instinto non foi preguntar que facía alí, senón mirar a Claudia e rirnos polo chan. Como chegamos alí? Que fixemos? Por que collemos unha habitación doble para durmir abrazados?

Hai moitas cousas que non teñen resposta e esta historia é unha delas. É unha pena que non sexa real, mais si espero que os escasos lectores que teño me comenten algo ao lela.

*

lunes, 23 de marzo de 2009

O sorriso

O sorriso dun neno. O sorriso dunha nai. O sorriso dun pai. O sorriso dun amigo. O sorriso dunha moza. O sorriso do veciño. O sorriso do afortunado. O sorriso do desgrazado. O sorriso do rico. O sorriso do pobre. O sorriso do branco. O sorriso do negro. O sorriso do sobrio. O sorriso do ebrio. O sorriso do médico. O sorriso do enfermo. O sorriso dos debuxos. O sorriso das fotografías. O sorriso de todos e cada un dos individuos... Que nada nin ninguén nos quite o sorriso da cara porque é o ben máis preciado do ser humano!

*

domingo, 8 de marzo de 2009

A chuvia máxica: Santiago

Cando collín aquel bus o mércores, xa sabía que a felicidade que me ía envolver durante os días que estivese en Santiago. Saín nervioso por volver a miña cidade, porque se algunha cidade podo considerar como tal esa é Compostela. O bus parecía non avanzar nas miñas ansias de chegada, pero como se dunha conexión existente entre alma e Galicia, tiven a sorte de me quedar durmido en canto entrei no país.

Ao espertarme, pensei que xa era o meu destino. Porén tería que esperar ainda dúas horas. Non pasaba nada: volvía estar na casa. Montei novamente no bus e aí si que a emoción me creaba uns nervos tremendos. Unha hora, media hora, dez minutos... e arribo por fin. Baixo do bus espectante. Estaba chovendo, mais iso era o de menos. Apetecíame mollarme, empaparme novamente, como se dunha chuvia purificante se tratase. Baixo Vite e todo me resulta familiar. O tempo non pasara, porque ancleime na cidade dos meus soños. Paso por diante das miñas facultades, representación da modernidade e preciosidade unha, e o dun edificio totalmente austero a outra. O primeiro que se me pasa pola cabeza é con cal me sinto máis identificado. Creo que o tempo de estadía en cada unha non importou para a elección despois de saber o que realmente penso.

Finalmente, vexo logo dun tempiño a unha persoa moi especial. Iso vólveme realzar o sentimento de que Santiago é a miña cidade. Falo con el e quedo para máis tarde. El dotarame dun teito, previo paso por algúns locais. Pecho a porta de saída e novamente a camiñar baixo a chuvia. Como antigamente, non sei como mas apaño para ir sen nada e mollarme tan pouco. Volvendo ao tema, retomo o camiño que durante catro nos fixen tantas veces: saio das facultades e á dereita encóntrase o Auditorio de Galicia, con xente refuxiada baixo os seus soportais. Paso os xardíns do Campus e chego a Pelamios, rúa que todo o mundo odia porque no seu final ten unha costa que, como diría a miña avoa, tira de peito. O mércores, ao contrario que en anteriores ocasións, gustábame. De feito, debín bater un récord en tempo de ascenso, que se debe sen ningún tipo de dúbida ás ganas que tiña de cear ese kebap con outras dúas persoas ás que aprezo un montonazo. Ao chegar ao cruce de medicina, miro a un lado e a outro xa que para cruzar alí case sempre trae tela. Xa avistaba a catedral e a súa praza do Obradoiro, con esas gotas que caían e aínda a facían máis fermosa. Deleito a vista con tal monumento e xa estou na rúa do Franco, esa na que seguramente nunca chegue a cear nin comer. Sempre tan preparada para os visitantes da cidade... Así, corro practicamente ata chegar á praza do Toural. E alí están.

Pasara só unha hora dende que chegara. Parecía un neno pequeno cunha lambetada. Agora xa me volve quedar lonxe ese lugar máxico, mais sei que sempre unha gran parte da miña alma residirá alí.

*

lunes, 2 de marzo de 2009

Nada de calar e máis pregoar

Chega o día post-eleccións e semella que xa está todo dito. Ao igual que o sábado era o día de reflexión, hoxe si comeza unha verdadeira etapa de tal cousa. É o momento de pensar que se fixo ben e que non; por que os resultados foron tan sumamente claros nas eleccións con maior porcentaxe de voto no país... Foi a sociedade quen falou e iso hai que respectalo.

Evidentemente van cambiar moitas cousas. Mais isto non fai máis que reafirmarme nas miñas ideas. Leo dalgúns que din sentir amor por Galicia que é "un país de merda", que "somos uns ignorantes". Todo un absurdo: se non se tentan cambiar as cousas, nada mudará! Nin me rindo nin o farei. Porque o que eu penso ninguén mo vai quitar. Son eu mesmo e non representante dunhas siglas ás que teña que idolatrar. Hai moitas cousas importantes polas que loitar. Habíaas hai dous días e haberaas toda a vida, porque o día que se baixen os brazos será tempo de asumir as inxustizas. Así que nada de lamentacións, nada de pesimismo, nada de non respectar e poñámonos a traballar.

"Pois, dondequer, xigante / a nosa voz pregoa / a redezón da boa / Nazón de Breogán", di o noso himno. Así que nada de calar e máis pregoar!

*

lunes, 16 de febrero de 2009

O meu peixe é máis barato e mellor

Aproxímanse as eleccións á Xunta de Galicia e como sempre volve ás pantallas unha das comedias máis vistas da historia: a falsa loita entre varios homes que ofrecen cousas para ser o que mellor cae aos espectadores. Se un sobe as pensións con cartos que saen de debaixo das pedras, o outro fai quilómetros de AVE bordeando a todos o país e facendo no medio o símbolo do euro. Se un vai acabar co terrorismo en plan Matrix, o outro vai reducir os prezos ata que o litro de leite valla 5 céntimos. É dicir, promesas irrisorias que rara vez se cumpren.

Moi ao meu pesar, a audiencia desa comedia é tan fiel e se mete tanto no papel dos actores, que os acaban crendo. Si, é como esa ilusión que ten un neno pequeno que agarda a chegada duns reis magos que veñen de oriente con carros de agasallos para todos. Mais o produto audiovisual que nos vende a produtora do Goberno está moi coidado e pensado. Ten un público obxectivo, persoas maiores de 45 anos que desexan ser papaventos. Entón, os chistes van nese sentido: un di que os retirados terán unha casa arrendada polo Estado. Con isto gañarán audiencia, claramente, e ese actor terá máis posibilidades en paralelo de ser nominado aos Oscars do Parlamento Galego como mellor actor.

Esa comedia de tanto éxito da que falo está ambientada nunha lonxa e os protagonistas son tres peixeiros que loitan por vender o seu peixe máis barato para ter dese xeito máis clientes. Todos eles pelexan entre si con duras verbas. Non obstante, ao final todo é unha crúa mentira, porque son amigos e comparten negocio.

Ante esta pobre comedia sempre hai un público desencantado. Coa chegada das canles temáticas (nacionalistas convictos, esquerdistas, centristas...) ese resto aglomérase en pequenas televisións, que teñen que pagar para ver.

Nese público nicho atópome eu, cansado de ver como os chistes dos actores estrela non me fan graza. Xa me aburre escoitar que haberá máis traballo e que neses se cobren 600 euros ao sumo. Odio esa aseveración que di que o Estado español será no 2010 o lugar que máis quilómetros de AVE terá no mundo, porque na miña terra non hai ningún. Amólanme as falsas esperanzas de crear vivendas dignas, cando sei que eu me terei que hipotecar para poder ter 60 metros nos que taparme da chuvia e esperar que non teña goteiras.

*

viernes, 6 de febrero de 2009

Os autores románticos

Ao máis puro estilo do escritor romántico, decido emprender un novo destino co fin de coñecer mellor as cousas que me arrodean e das que formo parte. Tamén eles buscaban naquelas viaxes chegar a coñecerse mellor a si mesmos, ante a súa incomprensión do mundo. Iso si, discrepo con eles en que haxa que terminar suicidándose. Eles quizais o tivesen máis complicado cá nós para expresar as súas ideas, porén na nosa sociedade existen outro tipo de impedimentos que, sen ser leis, silencian moitas ideas.

Outra idea que me parece interesante daqueles románticos é a súa noción de nacionalismo, ligada sempre a teses liberais. E, por se existe algún tipo de dúbida, non a ideas neoliberais vinculadas á economía, senón a conceptos democráticos. Xa daquelas sucedía o mesmo que hoxe: os liberais chegaban ao poder, pero logo non cumprían as expectativas do que deles se esperaba e a mudanza unicamente na vida aparecía no nome. Actualmente fálase de democracia e eu sigo cuestionándome a validez dese termo.

Porén, o máis importante de todo é a posición privilexiada do eu, ese mesmo eu que hoxe se agrupa con individuos (non eus) para formar masa. É esencial que cada un sexa posuídor dunhas ideas propias, persoais. Non nos podemos deixar manexar por ninguén e confiar na ideoloxía do eu.

É máis que evidente que se podería falar de moitas máis cousas dos escritores románticos, pero eu quero acabar este texto dicindo que, ao igual que pensan moitos autores, o Romanticismo é un movemento que nunca morreu. Dentro de 100 anos saberemos se é certo ou non.

*

jueves, 29 de enero de 2009

Cabeza alta

"Vendo pasar os meus días pola noite sen ser eu mesmo. Esa é a miña vida dos últimos días e a que se avista cara aos próximos. Nada con sentido e sen solucións á vista.

De todos xeitos é o mellor que me pode pasar cando non se quere ser humillado tan claramente. Sen ser eu, non se pode rir de min..."

Estas foron as súas palabras antes de morrer coa cabeza ben alta.

*

domingo, 25 de enero de 2009

Unha cita que non foi

Camiñas con un camiño fixo, cara aquela luz que alumea a farola. Alí senta ao seu carón agardando a cita que tiñas con aquela persoa coa que sempre contaches. Pasan os minutos e non dá chegado. Van pasando tamén as horas e incluso os días e o único que por alí aparece de novo é esa luz da farola que se encende ao caer o sol.

Na casa, deitado na cama, sénteste frustrado e derrotado ante a ausencia daquela persoa coa que querías estar. E nisto soa o teléfono. Levántaste correndo desexando que sexa ela, pero non... Era unha voz descoñecida que atopara o regalo que tiñas para a túa amada.

Decides ir recollelo e descobres que a voz descoñecida é dunha persoa que aprecias moito. Recuperas o sorriso. Volves ter cerca a alguén a quen queres... Mais, de repente, esa voz tan agarimosa di:

- Tiñas unha cita hai 9 días e esperaches absurdamente. Deberías saber que se non veu foi por min e se nunca máis a verás tamén vai ser por min. Enganeite e ti caeches na trampa.

- Sabía que fora por ti, mais eu por quen viñen é por ti...

*

jueves, 22 de enero de 2009

Cambio de forma na masa

Moitas sensacións corren polas miñas veas cando volvo entrar nas miñas fronteiras. Ver que a chuvia segue recibíndome como aquel día no que nacín é algo marabilloso. É un renacer, un subidón de adrenalina que me recorda que, quen e por que son así. É esencial coñecerse a un mesmo para poder coñecer ao resto e viceversa.

Desgrazadamente, neste mundo as cousas non se interpretan así. As fronteiras non serven para delimitar un sentimento común respecto aos veciños, senón que o que se pretende (e conséguese, verdadeiramente) é que eses veciños sexan coma nós. Inténtase acabar coa diversidade e isto faise por dúas vías: a bélica, ben coñecida por todos, e a mercantilística, dificilmente apreciable a primeira vista, pero que é o argumento máis palpable para explicar a ausencia identitaria que hoxe existe. E cando existe, repito, é malinterpretada no sentido de que o resto ten que ser igual a nós por ser eles inferiores.

Eu sinto a miña terra e gústame que exista xente diferente no mundo. É o mellor que nos pode suceder aos compoñentes da especie humana, a cal debemos distinguir da masa humana, composta por aqueles que teñen unha mente que sae en cadea da fábrica capitalista. Conformaríame, non obstante, con que se fixesen respectar a todos os cidadáns do mundo os seus dereitos esenciais, que, dende o meu punto de vista, son os que aparecen na Carta dos Dereitos Universais. O malo é que isto vai en contra do aparato político-social, empeñado en seguir construíndo masa que descoñece aquilo ao que ten dereito de seu.

Polo pronto nada vai cambiar. O desenlace chegará dentro de máis ou menos 50 anos, cando a crise xa sexa irreconducible. As ditaduras clásicas volverán ocupar o seu lugar no mundo e a masa cambiará a súa forma, pero seguirá sendo masa. É unha interpretación negativa e pesimista, mais aí queda.

*

lunes, 19 de enero de 2009

Problemas capitais

Nos últimos meses non para de falarse da crise económica. O piar sobre o que se constrúe o capitalismo está ferido e, como é evidente, trasládase a todas as esferas sociais. Claro está que non afecta a todos por igual: hoxe hai máis ricos que antes da denominada "crise" por uns e "recesión" por outros; pero, sobre todo, hai moitos máis pobres.

Porén, non me interesa o máis mínimo falar das cuestións económicas. Diso xa se encargan outros señores. Porque o que realmente me importa é que por culpa disto son máis os individuos aos que se lles escapa das mans á felicidade; familias que sofren para poder dar aos seus fillos aquilo que necesitan. Iso non interesa a ninguén: é máis doado tapar a cabeza como a avestruz e pensar que as dificultades non existen.

Os problemas son moitos e diversos. Que un neno pequeno non poida durmir abrazado a un peluche é unha imaxe durísima. Que haxa persoas que teñan que pedir misericordia é triste. Que unha muller teña que prostituirse é matala. Que os inmigrantes sexan explotados e ameazados é inhumano. Que familias non poidan comer é inintelixible. Moitas, moitísimas, cousas son inxustas. E son inxustas porque en realidade poden mudarse; o problema é está no cumio do sistema, un sistema que se volveu totalmente tiránico. E, como ben dixo Albert Camus: "A tiranía totalitaria non se edifica sobre as virtudes dos totalitarios senón sobre as faltas dos demócratas". O pobo manda... se quere.

*

viernes, 16 de enero de 2009

Contan...

Conta os maiores que agora os tempos non son como antes, que todo é peor e que a xente non pensa o que fai. Verdadeiro e falso. Verdadeiro porque esta sociedade é unha sociedade enganada, egoísta e que non busca o benestar común. Mais tamén é falso, xa que a súa educación baseouse nunha ditadura e todo o que ela conleva. Aquí é onde xorde a miña primeira pregunta: esta democracia é real? Ou é unha ditadura con antefaz?

Conta a Carta de Dereitos Humanos (1948) que todos somos iguais e que temos os mesmos dereitos de liberdade. Entón levantas a cabeza e pensas: onde se pode ser libre se aquel que pregoa que existe tal cousa vai en contra diso? Por que unhas vidas valen máis cá outras?

Conta o Ministerio de Educación do Estado español (estando ao cargo de distintos partidos políticos por igual) que o obxectivo é formar persoas. En cambio, cada vez crean máis masa ignorante e menos individuos con raciocinio. A que se debe este fracaso? É interesado?

Moitas dúbidas que tentarán ser contadas neste blog, por unha persoa que pensa que moito hai que mudar.

*