Acabo de ler unha interesante noticia. Ben, máis que interesante debería dicir divertida. Celebrarase nas próximas horas o concurso Raíña hispanoamericana en Bolivia e todas as candidatas foron sorprendidas cun exame sorpresa. Seguramente, practicamente todos errásemos nalgunha resposta se nos fixesen algo polo estilo, mais o que espero que non faga ningún dos meus escasos lectores é responder barbaridades semellantes ás destas "belezas".
Entre algunhas das solucións que me produciron algún que outro sorriso está a da candidata española, Melody Mir Jiménez, que dixo que Cristovo Colón chegou a América en 1980, isto é, hai 29 anos. Espero que á cuestión do ano non seguise un como chegou e puxese en avión de low cost. Tamén se deron respostas como que a Muralla China era unha das sete marabillas do mundo situadas en Latinoamérica. E eu pensando que era tan difícil aprender chinés cando se fala español... Polo menos, a candidata de Nicaragua sitou entre as sete marabillas do mundo a peza teatral O Güegüense, que foi recoñecida como Patrimonio Oral da Humanidade pola Unesco. Isto levarame a esmerarme neste blog para ver se algún día pode competir co Taj Mahal, o Coliseo romano ou a Cidade de Petra en Xordania como maior beleza arquitectónica no mundo.
Estes son só algúns exemplos de que os ídolos da maior parte da sociedade son uns ignorantes, sen maior ton despectivo que o sentido que ten a palabra (o que non coñece). Bisbal recoñeceu que a primeira vez que lera un libro fora con máis de 20 anos. No entanto, é un cantante que ten moitos seguidores ao seu arredor. Mais hai moitos casos deste estilo e algúns máis graves: Cantos son os deputados que non saben nin cantas provincias ten o Estado español? Ou canto vale un café para Zapatero? En cambio, son as persoas de referencia, aqueles exemplos que tende a seguir o común dos mortais. Porque agora o que é símbolo de ridiculización é aquel que le, o que quere aprender; e os únicos que teñen voz para facer e desfacer son os que dominan os medios de comunicación social, fundamentalmente a televisión.
Con todo isto, sei que posiblemente nunca me faga famoso, ademais de por non ter un talento especial, porque sei cando chegou Cristovo C0lón a América ou onde queda China no mapa.
*
miércoles, 28 de octubre de 2009
viernes, 23 de octubre de 2009
Razón crítica e razón instrumental
A Modernidade suponse que é a época da razón, comezada con aqueles ilustrados ou iluministas que pretendían acabar coa sociedade estamental do Antigo Réxime. Este caracterizábase entre outras moitas cousas pola inmobilidade das súas clases sociais, o poder absoluto do rei, as alianzas entre coroas e a inexistencia da voz do pobo, pois esta, como moito, tíñana o alto clero e a alta nobreza. Aquí a palabra política era cuestión duns poucos e o chamado terceiro estado era esmagado polas clases dominantes. Mais isto acaba, supostamente, en 1789 coa Revolución Francesa, unha revolución social que sería imposible de entenderse sen que se producise antes unha revolución científica e unha revolución industrial. Se a primeira é fundamental para conseguir a autonomía, por fin, respecto á Igrexa e empezar a experimentar dende o punto de vista meramente científico, a segunda eleva á burguesía ata os nosos días como a clase social máis importante, xa que se incrementa o seu nivel adquisitivo cos negocios que se abren, creando todo un sistema sociopolítico e económico que responde aos seus intereses. En contrapartida para eles, créase un proletariado urbano que vive nunhas condicións ínfimas e isto leva a que se agrupen na procura de mellores condicións posicionándose en contra destes burgueses, con Marx á cabeza no século XIX.
Mais volvendo aos iluministas, estes sitúan á razón no centro da vida humana. Así, o seu sistema político, coñecido como Despotismo Ilustrado, baseábase na razón sobre todas as cousas e só aqueles que posuísen un nivel intelectual determinado poderían alcanzar ese posto de mando. Pretendían unha renovación económica, medidas sociais, o ensino universal, etc. Dende este punto de vista, o programa parece positivo a priori. Incluso o seu lema de Liberdade, Fraternidade e Igualdade fala dun sistema democrático. Non obstante, estas ideas chocan ao ser postas na práctica e aquí xorde o primeiro problema: o Despotismo Ilustrado define a súa ideoloxía como "todo para o pobo, mais sen o pobo". Isto é, estamos ante unha contradición evidente: todos somos iguais, pero os gobernantes están por riba.
Quizais iso explique a Historia ata 1989, onde se pode datar o inicio da Postmodernidade coa caída do Muro de Berlín. E é que ata esa data dende 250 anos atrás, máis ou menos, existiu unha tremenda tensión entre dous elementos que parten da razón ilustrada: a razón crítica e a razón instrumental. A primeira é a interpretación do mundo a partir da razón, xa que con esta se podería explicar todo. Certo é que existen movementos estético-artísticos e literarios que primaron a sensibilidade e a subxectividade, mais nunca descartaron a importancia da razón. De feito, aínda que mostrasen os románticos, por exemplo, os seus sentimentos, isto non exclúe que non perseguisen un fin político nas súas obras, neste caso o liberalismo. A razón instrumental, pola súa parte, é a posta en práctica desa razón crítica, a súa materialización.
A partir deste choque, podemos comprender a maioría dos movementos ditatoriais, por exemplo, e as atrocidades que se cometeron. Xa na Revolución francesa se cometeron crimes graves en nome da liberdade. Anos máis tarde, Napoleón quixo expandir o ideal ilustrado francés por Europa, matando a moitas persoas. Outra vez, o apoio no progreso serviu para ir na súa contra. Vemos, deste xeito, que a pesar de ter un fin que posiblemente non fose tan malo, a súa materialización contraponse ao seu ideario.
Pero o maior contraste, encontrámolo no século XX. Destacarei un personaxe que sobresae neste panorama: Hitler. Este cría nunhas ideas, as cales hoxe consideramos unha auténtica loucura e salvaxada, pero que no seu tempo eran ata certo punto "comprensibles". O alemán vía que Alemaña estaba sumida nunha crise económica importante despois da Primeira Guerra Mundial, tendo que pagar os desastres da mesma. Aí empeza a súa procura de culpables e o seu centro sitúase nos xudeus. Todos sabemos cal foi a súa posta en práctica e por iso hoxe vemos a tremenda atrocidade cometida para libertar aos alemáns, que xustamente nese momento tiñan máis cadeas que nunca.
Quizais, por todas estas cousas, a Modernidade fose a época das utopías e hoxe en día se entrase nunha idea de desencanto absoluto, pois ningunha idea política, por moi boa que sexa, é capaz de agradar a todos sen o uso da violencia. Triste, pero é así...
*
Mais volvendo aos iluministas, estes sitúan á razón no centro da vida humana. Así, o seu sistema político, coñecido como Despotismo Ilustrado, baseábase na razón sobre todas as cousas e só aqueles que posuísen un nivel intelectual determinado poderían alcanzar ese posto de mando. Pretendían unha renovación económica, medidas sociais, o ensino universal, etc. Dende este punto de vista, o programa parece positivo a priori. Incluso o seu lema de Liberdade, Fraternidade e Igualdade fala dun sistema democrático. Non obstante, estas ideas chocan ao ser postas na práctica e aquí xorde o primeiro problema: o Despotismo Ilustrado define a súa ideoloxía como "todo para o pobo, mais sen o pobo". Isto é, estamos ante unha contradición evidente: todos somos iguais, pero os gobernantes están por riba.
Quizais iso explique a Historia ata 1989, onde se pode datar o inicio da Postmodernidade coa caída do Muro de Berlín. E é que ata esa data dende 250 anos atrás, máis ou menos, existiu unha tremenda tensión entre dous elementos que parten da razón ilustrada: a razón crítica e a razón instrumental. A primeira é a interpretación do mundo a partir da razón, xa que con esta se podería explicar todo. Certo é que existen movementos estético-artísticos e literarios que primaron a sensibilidade e a subxectividade, mais nunca descartaron a importancia da razón. De feito, aínda que mostrasen os románticos, por exemplo, os seus sentimentos, isto non exclúe que non perseguisen un fin político nas súas obras, neste caso o liberalismo. A razón instrumental, pola súa parte, é a posta en práctica desa razón crítica, a súa materialización.
A partir deste choque, podemos comprender a maioría dos movementos ditatoriais, por exemplo, e as atrocidades que se cometeron. Xa na Revolución francesa se cometeron crimes graves en nome da liberdade. Anos máis tarde, Napoleón quixo expandir o ideal ilustrado francés por Europa, matando a moitas persoas. Outra vez, o apoio no progreso serviu para ir na súa contra. Vemos, deste xeito, que a pesar de ter un fin que posiblemente non fose tan malo, a súa materialización contraponse ao seu ideario.
Pero o maior contraste, encontrámolo no século XX. Destacarei un personaxe que sobresae neste panorama: Hitler. Este cría nunhas ideas, as cales hoxe consideramos unha auténtica loucura e salvaxada, pero que no seu tempo eran ata certo punto "comprensibles". O alemán vía que Alemaña estaba sumida nunha crise económica importante despois da Primeira Guerra Mundial, tendo que pagar os desastres da mesma. Aí empeza a súa procura de culpables e o seu centro sitúase nos xudeus. Todos sabemos cal foi a súa posta en práctica e por iso hoxe vemos a tremenda atrocidade cometida para libertar aos alemáns, que xustamente nese momento tiñan máis cadeas que nunca.
Quizais, por todas estas cousas, a Modernidade fose a época das utopías e hoxe en día se entrase nunha idea de desencanto absoluto, pois ningunha idea política, por moi boa que sexa, é capaz de agradar a todos sen o uso da violencia. Triste, pero é así...
*
martes, 20 de octubre de 2009
A batalla da fortaleza
Cada vez máis entendo que é tan importante o que se di nun texto como o que non aparece nel. Non só me refiro ao texto propiamente escrito, senón tamén ao oral, ao que falamos cada día. Todo o que contamos pasa necesariamente por unha selección, pola cal eliximos uns elementos que queremos resaltar e polos que decidimos que outros non merecen ser coñecidos polos receptores. Ás veces non é que non o merezan, mais preferimos que non os saiban.
Un lector ou ouvinte (que tamén pode pasar a ser receptor cando se trata dunha conversación) saberá ou non interpretar aquilo que non se di en función dos coñecementos que teña. Así ben, cando un profesor universitario, por exemplo, mostra a súa perspectiva sobre un tema é consciente de que só revela aquilo que lle interesa e faino, precisamente, para non desmontar a súa teoría. Evidentemente, hai profesores que destacan versións contrapostas, mais esta tamén é unha forma de posicionarse dese individuo, pois para a súa selección considera que se deben amosar todas as hipóteses posibles.
Nestas ideas andaba eu, cando de repente comezou a entrarme unha sensación de abatimento. "Que curta é a vida", pensaba. Os anos pasan, así como as cousas, sen darnos conta. Outras non tanto. Quedan por moito tempo, márcante cun ferro na cara e fan que a túa existencia quede condicionada a iso. Nós, en cambio, parece que vivimos empeñados en darlle importancia a aquilo que non o ten, complicarnos a vida sen necesidade e deixar que o tempo corra sen tentar vivir a vida.
Quizais por isto non teña ganas de que chegue o venres, que é o meu aniversario, e moito menos o xoves, que é un deses metais que se quecen no lume para marcar a miña cara. Un lume que me recordará ano tras ano o que non entendín ningún dos meus case 22 primeiros anos, ou que máis ben que comprendín demasiado tarde. Un lume que deixa un arrepentimento brutal e un estado de impotencia mesturado coa culpabilidade que pesará sobre o meu corpo per secula. Un lume que non será extinguido nunca por todas as bágoas verquidas: as da pena, as da vergoña, as do lamento... só unhas poucas da felicidade poderán acalmalo, mais non apagalo. Un lume maldito cargado de recordos, dos bos e dos malos; daquel primeiro da inocencia e daquel último que é imposible de datar, que posiblemente fose un "ata logo", ou quizais un "adeus". Nin o lembro. E con iso quéimome máis e máis.
Pero este lume é como o das deusas, sagrado. Nunca se vai apagar e ten que ser venerado. Claro que cada un lle rende culto á súa forma e eu fágoo crecendo antes de tempo, anticipándome ao que non debería para así poder evitar que o lume me abraxe por completo. Só un bo cortafogos permite que non se produza a máis que posible caída da fortaleza, construída sobre uns cimentos tan fraxis como son a sentimentalidade e a racionalidade humana. Ás veces cae por algún lado, mais levántase por outro. Unhas veces é destruída, con ou sen intención, por outros. Outras veces son eu mesmo, tamén con ou sen intención, que poño a proba a resistencia do empedrado que me recobre. Incluso o subconsciente aparece para aterrarme de medo ou para facerme vivir nun mundo inexistente. Case sempre perdo. Porén, é de nobres aceptar as derrotas e continuar a buscar os triunfos, que coa perseverancia van chegando.
Neste momento son un ser derrotado que conta coa mentalidade máis gañadora que é capaz. Sigo dicindo que non quero que chegue o venres, escoitar os parabéns de ninguén por máis que veñan co mellor dos sentimentos. E sóese dicir que cando algo non quere que chegue tende a aparecer antes de tempo. Quizais por iso o xoves veña antes que o venres. Un xoves que durará unha eternidade, máis de 24 horas. Durará 33 anos, nin máis nin menos. E eu aquí estarei unha vez máis buscando a miña frase enxeñosa para felicitar. Mais esta vez tamén buscarei esa frase que me felicite a min mesmo o venres se logro que non caía a fortaleza antes de tempo.
E agora podería volver atrás e eliminar todo, mais non quero, porque é tan importante o que dixen como o que non dixen.
*
Un lector ou ouvinte (que tamén pode pasar a ser receptor cando se trata dunha conversación) saberá ou non interpretar aquilo que non se di en función dos coñecementos que teña. Así ben, cando un profesor universitario, por exemplo, mostra a súa perspectiva sobre un tema é consciente de que só revela aquilo que lle interesa e faino, precisamente, para non desmontar a súa teoría. Evidentemente, hai profesores que destacan versións contrapostas, mais esta tamén é unha forma de posicionarse dese individuo, pois para a súa selección considera que se deben amosar todas as hipóteses posibles.
Nestas ideas andaba eu, cando de repente comezou a entrarme unha sensación de abatimento. "Que curta é a vida", pensaba. Os anos pasan, así como as cousas, sen darnos conta. Outras non tanto. Quedan por moito tempo, márcante cun ferro na cara e fan que a túa existencia quede condicionada a iso. Nós, en cambio, parece que vivimos empeñados en darlle importancia a aquilo que non o ten, complicarnos a vida sen necesidade e deixar que o tempo corra sen tentar vivir a vida.
Quizais por isto non teña ganas de que chegue o venres, que é o meu aniversario, e moito menos o xoves, que é un deses metais que se quecen no lume para marcar a miña cara. Un lume que me recordará ano tras ano o que non entendín ningún dos meus case 22 primeiros anos, ou que máis ben que comprendín demasiado tarde. Un lume que deixa un arrepentimento brutal e un estado de impotencia mesturado coa culpabilidade que pesará sobre o meu corpo per secula. Un lume que non será extinguido nunca por todas as bágoas verquidas: as da pena, as da vergoña, as do lamento... só unhas poucas da felicidade poderán acalmalo, mais non apagalo. Un lume maldito cargado de recordos, dos bos e dos malos; daquel primeiro da inocencia e daquel último que é imposible de datar, que posiblemente fose un "ata logo", ou quizais un "adeus". Nin o lembro. E con iso quéimome máis e máis.
Pero este lume é como o das deusas, sagrado. Nunca se vai apagar e ten que ser venerado. Claro que cada un lle rende culto á súa forma e eu fágoo crecendo antes de tempo, anticipándome ao que non debería para así poder evitar que o lume me abraxe por completo. Só un bo cortafogos permite que non se produza a máis que posible caída da fortaleza, construída sobre uns cimentos tan fraxis como son a sentimentalidade e a racionalidade humana. Ás veces cae por algún lado, mais levántase por outro. Unhas veces é destruída, con ou sen intención, por outros. Outras veces son eu mesmo, tamén con ou sen intención, que poño a proba a resistencia do empedrado que me recobre. Incluso o subconsciente aparece para aterrarme de medo ou para facerme vivir nun mundo inexistente. Case sempre perdo. Porén, é de nobres aceptar as derrotas e continuar a buscar os triunfos, que coa perseverancia van chegando.
Neste momento son un ser derrotado que conta coa mentalidade máis gañadora que é capaz. Sigo dicindo que non quero que chegue o venres, escoitar os parabéns de ninguén por máis que veñan co mellor dos sentimentos. E sóese dicir que cando algo non quere que chegue tende a aparecer antes de tempo. Quizais por iso o xoves veña antes que o venres. Un xoves que durará unha eternidade, máis de 24 horas. Durará 33 anos, nin máis nin menos. E eu aquí estarei unha vez máis buscando a miña frase enxeñosa para felicitar. Mais esta vez tamén buscarei esa frase que me felicite a min mesmo o venres se logro que non caía a fortaleza antes de tempo.
E agora podería volver atrás e eliminar todo, mais non quero, porque é tan importante o que dixen como o que non dixen.
*
domingo, 18 de octubre de 2009
O pracer de viaxar
Hai anos era inconcebible poder viaxar en avión a un prezo inferior a 200 euros e isto tendo en conta que as distancias non fosen moi longas. Isto supuña que o pracer de coñecer outros lugares era algo reservado para uns poucos. Tamén conlevaba que houbese unha serie de puntos (Londres, París...) que fosen os máis visitados e se crease unha imaxe deles como algo precioso. Sen desprestixiar o encanto de ningún destes sitios, a xente consideraba que só aqueles eran merecedores de ser visitados.
Coa "democratización" do turismo, amplíase a oferta de destinos e o número de receptores nos mesmos. Quen diría hai dez anos para viaxar ata Lille, en Francia, por 10 euros? O primeiro que probablemente tivésemos dificultades á hora de ubicar esta cidade do norte galo e o segundo é que o prezo só podería aparecer nun soño. Na actualidade, mal que ben, todo o mundo ten ao seu alcance coller un avión e unha cama para descansar por un prezo escaso. Certamente, as condicións dunha viaxe dun mochileiro ou dun millonario son diferentes; pero a quen lle importa xa? Porque o relevante é que un e outro teñen as "mesmas" posibilidades.
De momento os avións de baixo custe abarcan só Europa e o norte africano (que non é pouco), mais co tempo cubrirán a maior parte do planeta. Este multiculturalismo é un dos elementos esenciais e ricos da globalización. O problema desta é que non sempre se sabe aproveitar ou é aproveitada por outros para beneficiarse económica ou politicamente. Máis alá diso, o fundamental é que viaxar é un pracer.
Viaxar foi dende tempos remotos algo que permitiu á civilización coñecer novos territorios, culturas, costumes, etc., mais tamén coñecerse a si mesmos. Principalmente porque somos o que outros non son. Ademais, se formos bos indagadores, podemos descubrir aspectos históricos, literarios ou sociais deses países, polo tanto obter unha bagaxe cultural que sempre axuda a un mellor entendemento do que somos hoxe. É dicir, facemos unha viaxe non só no espazo, senón tamén no tempo (pasado, presente e incluso futuro), o que sumado á diversión e numerosas experiencias que se poden vivir fan das viaxes un dos entretementos máis enriquecedores da globalización.
*
Coa "democratización" do turismo, amplíase a oferta de destinos e o número de receptores nos mesmos. Quen diría hai dez anos para viaxar ata Lille, en Francia, por 10 euros? O primeiro que probablemente tivésemos dificultades á hora de ubicar esta cidade do norte galo e o segundo é que o prezo só podería aparecer nun soño. Na actualidade, mal que ben, todo o mundo ten ao seu alcance coller un avión e unha cama para descansar por un prezo escaso. Certamente, as condicións dunha viaxe dun mochileiro ou dun millonario son diferentes; pero a quen lle importa xa? Porque o relevante é que un e outro teñen as "mesmas" posibilidades.
De momento os avións de baixo custe abarcan só Europa e o norte africano (que non é pouco), mais co tempo cubrirán a maior parte do planeta. Este multiculturalismo é un dos elementos esenciais e ricos da globalización. O problema desta é que non sempre se sabe aproveitar ou é aproveitada por outros para beneficiarse económica ou politicamente. Máis alá diso, o fundamental é que viaxar é un pracer.
Viaxar foi dende tempos remotos algo que permitiu á civilización coñecer novos territorios, culturas, costumes, etc., mais tamén coñecerse a si mesmos. Principalmente porque somos o que outros non son. Ademais, se formos bos indagadores, podemos descubrir aspectos históricos, literarios ou sociais deses países, polo tanto obter unha bagaxe cultural que sempre axuda a un mellor entendemento do que somos hoxe. É dicir, facemos unha viaxe non só no espazo, senón tamén no tempo (pasado, presente e incluso futuro), o que sumado á diversión e numerosas experiencias que se poden vivir fan das viaxes un dos entretementos máis enriquecedores da globalización.
*
sábado, 17 de octubre de 2009
Fe na relixión
As relixións gozan dunha gran importancia xa dende os primeiros documentos escritos que posuímos. A sociedade sempre estivo ligada a un Deus supremo, que serviu para dar resposta a moitas cuestións fundamentais: De onde somos? Onde imos? Mais tamén para que, por exemplo, na Grecia antiga tivesen explicacións para os fenómenos metereolóxicos. Se había tormenta debíase a que Zeus se encontraba enfadado. Evidentemente, coa ciencia, acháronse os elementos físicos da metereoloxía. O que podía parecer absurdo nos nosos tempos non o é tanto cando hoxe aínda vemos a algunhas persoas clamar a santa Bárbara para que cesen os tronos e os relámpagos.
Precisamente, a relixión católica non se afasta moito do vello politeísmo grego. Certo é que venden a idea de monoteísmo, mais cada localidade se consagra a un santo ao que se lle busca unha conexión co Deus todopoderoso. O mesmo sucedía cando Zeus mantiña relacións con múltiples mulleres das que saían heroes que permitían a cada lugar estar en conexión co Olimpo. Isto é unha cuestión fundamental para entender que a relixión, a pesar de ser vendida como algo unitario, está totalmente caracterizada polo contrario: a diversidade. E tanto é así que son varias as relixións que deixan á libre interpretación do crente os textos sacros. O problema vén cando só son uns poucos os que fan esa interpretación e a trasladan ao pobo raso como a única maneira posible de concordar coa relixión. Por exemplo, o Islam non é unha relixión violenta de por si; en cambio, existe unha rama fundamentalista que lanza constantemente a idea de que o obxectivo na terra é acabar cos "infieis".
E quen son os chamados "infieis"? Aqueles que cren noutros deuses diferente do seu. Pero pregunto eu: Estamos ante o mesmo Deus? Existe tal cousa? A resposta a ambas é unha cuestión de fe que deixo ao libre albedrío do lector. Non obstante, o que me chama a atención é que preto do 100% dos individuos refuxiámonos nun Deus, nunha forza superior ante as cuestións adversas. Xa a persoa pode ser máis ou menos crente (incluso atea) que recorre a aquilo intanxible para abordar os seus problemas graves. O porqué, dende o meu punto de vista, radica en que o individuo é un ser con medo por natureza, que como tal non pode vivir. Precisa un sitio na sociedade (é lóxico ao sermos seres sociais), pero esta non sempre ten respostas a todo. Esas cuestións transcendentais sempre nos teñen en vilo, o que se explica pola vella ansia humana de ser inmortais. Por esta razón, creo que as relixións (denomínense como se denominaren) sempre van ter un sitio entre o pobo, incluso naqueles países máis desenvolvidos e caracterizados pola desconfianza nas crenzas arraigadas da relixión. Seguramente as institucións queden desfasadas, o que é ata certo punto lóxico, pero a fe (sexa do tipo que for) manterase ata atoparmos algún día unha resposta a todo aquilo que tememos.
*
Precisamente, a relixión católica non se afasta moito do vello politeísmo grego. Certo é que venden a idea de monoteísmo, mais cada localidade se consagra a un santo ao que se lle busca unha conexión co Deus todopoderoso. O mesmo sucedía cando Zeus mantiña relacións con múltiples mulleres das que saían heroes que permitían a cada lugar estar en conexión co Olimpo. Isto é unha cuestión fundamental para entender que a relixión, a pesar de ser vendida como algo unitario, está totalmente caracterizada polo contrario: a diversidade. E tanto é así que son varias as relixións que deixan á libre interpretación do crente os textos sacros. O problema vén cando só son uns poucos os que fan esa interpretación e a trasladan ao pobo raso como a única maneira posible de concordar coa relixión. Por exemplo, o Islam non é unha relixión violenta de por si; en cambio, existe unha rama fundamentalista que lanza constantemente a idea de que o obxectivo na terra é acabar cos "infieis".
E quen son os chamados "infieis"? Aqueles que cren noutros deuses diferente do seu. Pero pregunto eu: Estamos ante o mesmo Deus? Existe tal cousa? A resposta a ambas é unha cuestión de fe que deixo ao libre albedrío do lector. Non obstante, o que me chama a atención é que preto do 100% dos individuos refuxiámonos nun Deus, nunha forza superior ante as cuestións adversas. Xa a persoa pode ser máis ou menos crente (incluso atea) que recorre a aquilo intanxible para abordar os seus problemas graves. O porqué, dende o meu punto de vista, radica en que o individuo é un ser con medo por natureza, que como tal non pode vivir. Precisa un sitio na sociedade (é lóxico ao sermos seres sociais), pero esta non sempre ten respostas a todo. Esas cuestións transcendentais sempre nos teñen en vilo, o que se explica pola vella ansia humana de ser inmortais. Por esta razón, creo que as relixións (denomínense como se denominaren) sempre van ter un sitio entre o pobo, incluso naqueles países máis desenvolvidos e caracterizados pola desconfianza nas crenzas arraigadas da relixión. Seguramente as institucións queden desfasadas, o que é ata certo punto lóxico, pero a fe (sexa do tipo que for) manterase ata atoparmos algún día unha resposta a todo aquilo que tememos.
*
miércoles, 14 de octubre de 2009
O pano do mundo
Existe unha estatística que di que coñecendo cinco (outros din seis) persoas se pode chegar a coñecer todo o mundo entre si. É curioso pensar que o amigo dun amigo, dun amigo, dun amigo, doutro amigo poida coñecer a un aldeán dunha rexión de Bangladesh. Non sei se se exactamente é este amigo ou o seguinte, pero a Terra é un pano e se con cinco persoas somos capaces de chegar a todos os recunchos do mundo e contactar con todas as persoas que habitan o planeta este podería cambiar. Naturalmente é unha utopía, pero que bonito sería.
Outra das conexións con xente das que non nos percatamos é por exemplo a transmisión de virus. Cando un colle unha gripe pode ser infectado polo virus doutra persoa, que á vez os recibiu doutra; ao mesmo tempo, nós pasarémolos a outras. Pero a quen? E onde chegará despois o virus? Quen o transmitiu primeiro?
Tamén se percibe isto, segundo algúns, nos bocexos. Cando un preguizoso abre a boca de sono parece que lle pasa o cansazo a outro. Este a outro e a outro... Será por iso que nunca temos ganas de facer nada? Non sei se será, pero xa incluso con escribilo xa me entran ganas de ir durmir.
Vivimos nun cúmulo de anécdotas que nos pasan inadvertidas. Será que ao final non somos tan distintos uns dos outros? Pode ser; eu confórmome con que cinco persoas pasen a outras cinco este blog e estas cinco a outras cinco, etc., etc. A ver se algún día o len os 6.000 millóns de habitantes.
*
Outra das conexións con xente das que non nos percatamos é por exemplo a transmisión de virus. Cando un colle unha gripe pode ser infectado polo virus doutra persoa, que á vez os recibiu doutra; ao mesmo tempo, nós pasarémolos a outras. Pero a quen? E onde chegará despois o virus? Quen o transmitiu primeiro?
Tamén se percibe isto, segundo algúns, nos bocexos. Cando un preguizoso abre a boca de sono parece que lle pasa o cansazo a outro. Este a outro e a outro... Será por iso que nunca temos ganas de facer nada? Non sei se será, pero xa incluso con escribilo xa me entran ganas de ir durmir.
Vivimos nun cúmulo de anécdotas que nos pasan inadvertidas. Será que ao final non somos tan distintos uns dos outros? Pode ser; eu confórmome con que cinco persoas pasen a outras cinco este blog e estas cinco a outras cinco, etc., etc. A ver se algún día o len os 6.000 millóns de habitantes.
*
lunes, 12 de octubre de 2009
Palabras
Busco desesperadamente a palabra que nos defina,
unha palabra que engrandeza o que somos.
Esa palabra vive en nós,
mais ningún dos dous sabemos cal é,
porque a nós non nos fan falta palabras.
Basta unha simple mirada para saber cal é a nosa palabra.
Levántome a media noite desvelado,
buscando a palabra exacta.
Penso en ti e sei en que estou pensando,
mais se o quero describir non teño palabras.
Dás sentido á miña vida sen apenas percatarte,
pero non me podes dicir que sentes.
Ás veces, a palabra faime reflexionar demasiado.
Fago ben procurándoa? É mellor non sabela?
Creo que teño medo a recoñecela,
asumir que ti es a palabra das palabras,
o dicionario que vive ao meu ladoe do que xamais me quero separar.
*
unha palabra que engrandeza o que somos.
Esa palabra vive en nós,
mais ningún dos dous sabemos cal é,
porque a nós non nos fan falta palabras.
Basta unha simple mirada para saber cal é a nosa palabra.
Levántome a media noite desvelado,
buscando a palabra exacta.
Penso en ti e sei en que estou pensando,
mais se o quero describir non teño palabras.
Dás sentido á miña vida sen apenas percatarte,
pero non me podes dicir que sentes.
Ás veces, a palabra faime reflexionar demasiado.
Fago ben procurándoa? É mellor non sabela?
Creo que teño medo a recoñecela,
asumir que ti es a palabra das palabras,
o dicionario que vive ao meu ladoe do que xamais me quero separar.
*
miércoles, 7 de octubre de 2009
Deporte e intereses
É a primeira vez que me adentro neste blog no deporte. Este, nos nosos días, pode entenderse non só como un espectáculo ou como unha forma de levar unha vida máis sá, senón como un ámbito profundamente marcado pola econonía e a política. Moitos exemplos destes se atopan no deporte do Estado español. Poñamos algúns exemplos.
Como estratexia empresarial de cara aos medios de comunicación encontramos dous tipos de deportistas. Aqueles dos que se crea un mito (os relacionados coa política) e os que axudan a vender portadas. Estes soen ser polémicos, que fan declaracións ás primeiras de cambio; ou tamén aqueles que son criticados ou relanzados ao ceo en dous días. Pero para que uns e outros aparezan necesítase un terceiro grupo que filtre noticias. Estas tamén saen dos propios deportistas, o que leva en moitos casos a que a información se desvíe do estritamente deportivo ao persoal ou aos intereses. Poñamos por caso a Raúl, xogador do Real Madrid. É un dos poucos futbolistas que sempre recibiu un trato favorable da prensa malia que leve anos arrastrándose polos campos.
Porén, estes só levan a un debate intrascendente: se Raúl é titular ou non é algo que non modifica na esfera social a excepción dos xornais que se venden. Máis perigosos son os outros personaxes, aquelas figuras que colleitaron algún éxito e das que se valen os medios estatais para crear figuras de "orgullo nacional". Por exemplo, quen vía hai anos a Fórmula 1 no Estado? Apenas un puñado de verdadeiros seguidores do motor. Hoxe Fernando Alonso e o seu novo contrato con Ferrari xa é coñecido por un 10000% máis de seguidores que hai 10 anos cando a scudería italiana podía fichar a outro piloto. Ou quen era seguidor de tenis ata que Nadal empezou a gañar os grandes torneos internacionais? Moi poucos. Pero como eles dous temos moitos máis exemplos: Pau Gasol e a súa selección de baloncesto, a Eurocopa de fútbol, Contador e o seu Tour, etc. Deportistas creados para fomentar a idea dun Estado unido, uninacional por tanto. E nada mellor que chegar a unha masa de social inmensa que mediante o deporte.
Pero o deporte é tamén política. Ben é sabido que as rivalidades entre equipos parten de diferenzas ideolóxicas (os obreiros do Celta ou do Atlético; fronte ás altas clases sociais do Deportivo da Coruña e o Real Madrid; ou os nacionalistas españolistas outra vez do Madrid que se posicionan en contra dos nacionalistas ataláns do Barça. A tenor disto enténdese que os presidentes do Real Madrid -Aznar, ansioso por recuperar o poder quixo chegar ao palco do Bernabéu- e do Barcelona cheguen a ter máis poder que os do Goberno do Estado español e da Generalitat de Catalunya). E todo pola cobertura que se lle dá. O realmente perigoso é como os medios nos conducen a outro tipo de ideas. Por exemplo, Laporta é un home malo por declararse nacionalista. Ao final, o deporte queda unha vez máis nun segundo plano. Desgrazadamente moitos usuarios deses medios non o captan e son conducidos como marionetas. Polo menos, espero que poidan practicar deporte.
*
Como estratexia empresarial de cara aos medios de comunicación encontramos dous tipos de deportistas. Aqueles dos que se crea un mito (os relacionados coa política) e os que axudan a vender portadas. Estes soen ser polémicos, que fan declaracións ás primeiras de cambio; ou tamén aqueles que son criticados ou relanzados ao ceo en dous días. Pero para que uns e outros aparezan necesítase un terceiro grupo que filtre noticias. Estas tamén saen dos propios deportistas, o que leva en moitos casos a que a información se desvíe do estritamente deportivo ao persoal ou aos intereses. Poñamos por caso a Raúl, xogador do Real Madrid. É un dos poucos futbolistas que sempre recibiu un trato favorable da prensa malia que leve anos arrastrándose polos campos.
Porén, estes só levan a un debate intrascendente: se Raúl é titular ou non é algo que non modifica na esfera social a excepción dos xornais que se venden. Máis perigosos son os outros personaxes, aquelas figuras que colleitaron algún éxito e das que se valen os medios estatais para crear figuras de "orgullo nacional". Por exemplo, quen vía hai anos a Fórmula 1 no Estado? Apenas un puñado de verdadeiros seguidores do motor. Hoxe Fernando Alonso e o seu novo contrato con Ferrari xa é coñecido por un 10000% máis de seguidores que hai 10 anos cando a scudería italiana podía fichar a outro piloto. Ou quen era seguidor de tenis ata que Nadal empezou a gañar os grandes torneos internacionais? Moi poucos. Pero como eles dous temos moitos máis exemplos: Pau Gasol e a súa selección de baloncesto, a Eurocopa de fútbol, Contador e o seu Tour, etc. Deportistas creados para fomentar a idea dun Estado unido, uninacional por tanto. E nada mellor que chegar a unha masa de social inmensa que mediante o deporte.
Pero o deporte é tamén política. Ben é sabido que as rivalidades entre equipos parten de diferenzas ideolóxicas (os obreiros do Celta ou do Atlético; fronte ás altas clases sociais do Deportivo da Coruña e o Real Madrid; ou os nacionalistas españolistas outra vez do Madrid que se posicionan en contra dos nacionalistas ataláns do Barça. A tenor disto enténdese que os presidentes do Real Madrid -Aznar, ansioso por recuperar o poder quixo chegar ao palco do Bernabéu- e do Barcelona cheguen a ter máis poder que os do Goberno do Estado español e da Generalitat de Catalunya). E todo pola cobertura que se lle dá. O realmente perigoso é como os medios nos conducen a outro tipo de ideas. Por exemplo, Laporta é un home malo por declararse nacionalista. Ao final, o deporte queda unha vez máis nun segundo plano. Desgrazadamente moitos usuarios deses medios non o captan e son conducidos como marionetas. Polo menos, espero que poidan practicar deporte.
*
martes, 6 de octubre de 2009
Brais e Xacobe
Brais e Xacobe eran dous rapaces dous rapaces que se descoñecían. Ambos contaban 22 anos e tiñan moza. Porén, as súas relacións eran diferentes. Brais tiña á súa moza totalmente namorada dende o ano e medio que empezaran a saír, mentres el só estaba con ela por cubrir ocos na súa vida. Gustáballe e o cariño por ela era evidente, mais a facilidade con que durmía con outras rapazas era abismal. Xacobe, en cambio, levaba xa cinco anos prendado da súa compañeira sentimental. Vivía por e para ela; nada tiña sentido se ela non estaba ao seu lado. Non obstante a ela isto non lle gustaba; non soportaba tanto agarimo e abusaba do amor do seu noivo.
Precisamente do poder que exercía sobre el xurdiu a ruptura das dúas relacións. Certamente non só diso, senón tamén doutro personaxe que aparecerá despois. A moza de Xacobe decidiu saír unha noite universitaria sen el (facíao moitas veces). Bebeu moito, quería sentirse libre das cadeas do cariño e as súas amigas axudábana nese sentido. Tanto así que lle presentaron un rapaz para ver se de aí saía algo interesante para comentar ao día seguinte no café. O candidato era un rapaz alto e atractivo e non tardou en engaloiar coa súa labia á noiva de Xacobe. Pero ese galán xa tiña parella, pese a que parecía non importarlle moito.
Tras unha longa noite, chegou o momento do bico. Xacobe durmía mentres a esencia da súa vida o esquecía. Pero non só se esquecía del, porque só ata pasadas unhas horas memorizou o nome do acompañante nocturno: nin Bruno, nin Breixo... era Brais. Pola mañá, antes de despedirse fixeron da cama "un ring de boxeo", como diría Sabina, e desexaron volver verse, aínda que con diferentes sensacións: a ela gustáralle moito; a el por ter alguén con quen gozar en calquera momento.
Esa mesma tarde volveu todo á normalidade. Ou case. Mentres Brais estaba coa súa parella como outro día calquera, Xacobe enteirabase por casualidade de que a súa moza estivera con outro. Sabía o seu nome pois lera unha mensaxe no móbil. Pediu explicacións e ela desculpouse sen apenas sentimento de culpabilidade. El aceptouno.
Nos meses que pasaron a noite de festa repetiuse. Brais continuaba a quedar coa moza de Xacobe, que nunca se chegou a enfadar por tal cousa malia que sabía á perfección que lle seguía sendo infiel. O seu amor superaba á raiba interior que tiña. Ata que un día ela o deixou. Díxolle que estaba con outro e que non sentía nada por el. De nada valeran nin valerán os seus esforzos
por manter o amor da súa parella vivo. Choroulle durante semanas, pero nada conseguiu.
Brais, polo seu lado, viviu o contrario a Xacobe. Deixou á súa namorada pola que nunca chegou a sentir nada real. Tras un mes no que se sentía só, empezou unha relación coa ex de Xacobe. Outra vez a historia se repetía para el: unha rapaza totalmente namorada e el que necesitaba encher o baleiro. Ela adorábao e encantáballe a súa vivacidade. Agora realmente se olvidara de Xacobe, que comezou a derramar bágoas na súa soidade. Así meses e meses. Nunca ningunha das rapazas que pasaron polos seus brazos conseguiron substituír o amor da súa vida a aínda que tivo posibilidades de iniciar novas relacións nunca quixo abandonar a esperanza de que ela volvese. Só, realmente só se quedou durante anos. Mais nunca máis só que a vida de Brais en compañía.
*
Precisamente do poder que exercía sobre el xurdiu a ruptura das dúas relacións. Certamente non só diso, senón tamén doutro personaxe que aparecerá despois. A moza de Xacobe decidiu saír unha noite universitaria sen el (facíao moitas veces). Bebeu moito, quería sentirse libre das cadeas do cariño e as súas amigas axudábana nese sentido. Tanto así que lle presentaron un rapaz para ver se de aí saía algo interesante para comentar ao día seguinte no café. O candidato era un rapaz alto e atractivo e non tardou en engaloiar coa súa labia á noiva de Xacobe. Pero ese galán xa tiña parella, pese a que parecía non importarlle moito.
Tras unha longa noite, chegou o momento do bico. Xacobe durmía mentres a esencia da súa vida o esquecía. Pero non só se esquecía del, porque só ata pasadas unhas horas memorizou o nome do acompañante nocturno: nin Bruno, nin Breixo... era Brais. Pola mañá, antes de despedirse fixeron da cama "un ring de boxeo", como diría Sabina, e desexaron volver verse, aínda que con diferentes sensacións: a ela gustáralle moito; a el por ter alguén con quen gozar en calquera momento.
Esa mesma tarde volveu todo á normalidade. Ou case. Mentres Brais estaba coa súa parella como outro día calquera, Xacobe enteirabase por casualidade de que a súa moza estivera con outro. Sabía o seu nome pois lera unha mensaxe no móbil. Pediu explicacións e ela desculpouse sen apenas sentimento de culpabilidade. El aceptouno.
Nos meses que pasaron a noite de festa repetiuse. Brais continuaba a quedar coa moza de Xacobe, que nunca se chegou a enfadar por tal cousa malia que sabía á perfección que lle seguía sendo infiel. O seu amor superaba á raiba interior que tiña. Ata que un día ela o deixou. Díxolle que estaba con outro e que non sentía nada por el. De nada valeran nin valerán os seus esforzos
por manter o amor da súa parella vivo. Choroulle durante semanas, pero nada conseguiu.
Brais, polo seu lado, viviu o contrario a Xacobe. Deixou á súa namorada pola que nunca chegou a sentir nada real. Tras un mes no que se sentía só, empezou unha relación coa ex de Xacobe. Outra vez a historia se repetía para el: unha rapaza totalmente namorada e el que necesitaba encher o baleiro. Ela adorábao e encantáballe a súa vivacidade. Agora realmente se olvidara de Xacobe, que comezou a derramar bágoas na súa soidade. Así meses e meses. Nunca ningunha das rapazas que pasaron polos seus brazos conseguiron substituír o amor da súa vida a aínda que tivo posibilidades de iniciar novas relacións nunca quixo abandonar a esperanza de que ela volvese. Só, realmente só se quedou durante anos. Mais nunca máis só que a vida de Brais en compañía.
*
lunes, 5 de octubre de 2009
Os coñecementos vitais
Unha persoa é un compendio de coñecementos que poden ser aprendidos de diversas formas. Estes, segundo escribía Piaget, reinstálanse no cerebro a cada instante, con cada novo dato que recibimos. E é certo, somos computadores en constante mellora capaces de posuír innumerosos datos. Agora ben, téndese a asumir socialmente que só son importantes aquelas aprendizaxes académicas, as cales, supostamente, poden reportar un traballo. Porén, isto quizais suma ás persoas nunha intelixencia insuficiente respecto ao mundo real. É interesante nese sentido a película Slumdog millionaire, na que o personaxe principal resulta gañador do famoso programa de televisión a pesar de ser un subempregado dunha centralita telefónica. Acertará todas as respostas a partir das súas experiencias vitais, o que evidentemente é practicamente imposible, pero que responde ao pacto narrativo da ficción, polo que a debemos ver en clave simbólica.
As persoas pasamos ao longo das nosas vidas por distintas situacións das que aprendemos algo. Non sempre bo, tampouco sempre malo; ás veces indiferente... pero sempre aprendemos. Unhas veces asumimos eses coñecementos como unha regra establecida e dámonos conta de que as cousas non son así. E isto é tan vello como textos dispomos de tais cousas. Por exemplo, os gregos antigos sorprendíanse cando chegaron á India e viron que eses pobos bebían tras as guerra das cabezas das súas vítimas. Hoxe segue pasando o mesmo. Cantas culturas son repudiadas por accións consideradas "noxentas" polos do centro do sistema? Múltiples.
Outras veces eses coñecementos son sentimentais. Estes xa son máis comúns. A medida que se van producindo determindos contextos que se repiten na nosa vida imos adoptando unha postura ante eles que pode variar. Nisto inflúen moitas cousas: o grao de madurez, a transmisión externa de sentimentos, a reacción que xa tivésemos ou vimos a outros, etc. Sexa cal for o motivo, nunca o coñecemento racional (simplificando os coñecementos baseados en teorías) poderá substituír a reacción sentimental do individuo. Poñamos un exemplo, un home que chora a ausencia de alguén: sabe que non é bo chorar para o corpo, mais non o pode controlar. Como este caso miles e de diversa índole. Por iso, deberíamos facer unha análise de nós mesmos, tentar coñecernos un pouco máis, valorar as nosas reaccións e aprender, aínda que sexa racionalmente, como actuamos sentimentalmente.
*
As persoas pasamos ao longo das nosas vidas por distintas situacións das que aprendemos algo. Non sempre bo, tampouco sempre malo; ás veces indiferente... pero sempre aprendemos. Unhas veces asumimos eses coñecementos como unha regra establecida e dámonos conta de que as cousas non son así. E isto é tan vello como textos dispomos de tais cousas. Por exemplo, os gregos antigos sorprendíanse cando chegaron á India e viron que eses pobos bebían tras as guerra das cabezas das súas vítimas. Hoxe segue pasando o mesmo. Cantas culturas son repudiadas por accións consideradas "noxentas" polos do centro do sistema? Múltiples.
Outras veces eses coñecementos son sentimentais. Estes xa son máis comúns. A medida que se van producindo determindos contextos que se repiten na nosa vida imos adoptando unha postura ante eles que pode variar. Nisto inflúen moitas cousas: o grao de madurez, a transmisión externa de sentimentos, a reacción que xa tivésemos ou vimos a outros, etc. Sexa cal for o motivo, nunca o coñecemento racional (simplificando os coñecementos baseados en teorías) poderá substituír a reacción sentimental do individuo. Poñamos un exemplo, un home que chora a ausencia de alguén: sabe que non é bo chorar para o corpo, mais non o pode controlar. Como este caso miles e de diversa índole. Por iso, deberíamos facer unha análise de nós mesmos, tentar coñecernos un pouco máis, valorar as nosas reaccións e aprender, aínda que sexa racionalmente, como actuamos sentimentalmente.
*
Suscribirse a:
Entradas (Atom)