Camiño do cuarto

Unha semana e cuarto. Iso falta, sempre o recordan ás 22.00. Quizais o cuarto soe a moito, cansados de escoitalos nas clases de Historia ou de Literatura. Tamén, talvez, por esta razón personaxes históricas ou escritores nos parezan pantasmas ou meros protagonistas de entretidas ou aburridas aventuras. Pero non, os cuartos chegan e pasan tan fugazmente como as leccións estudadas. E é aí cando facemos, outro ano máis, un balance. Mais, remarcado desta vez pola palabra "cuarto".

Fugaces e permanentes, así son as miñas lembranzas. Escatimo as fugaces, porque ocuparían máis nesta liña que na miña liña. As pemanentes, por se alguén non se dera ou quixera dar conta, están todas nos breves textos escritos ata hoxe. Nada é en van, nin os silencios, nin os regresos, nin tan sequera a brevidade. Entendamos que isto non contradi necesariamente que todo o escrito ata hoxe sexa permanente. Porque o é; cada personaxe é real, vive; cada escenario está construído e mantén a súa estrutura aínda segura. Incluso moitas das historias poderían ser aumentadas.

Por outra parte, os textos ideolóxicos fortalécense co tempo. Bo sinal que se manteña o espírito soñador e combativo. No mesmo sentido, os escritos reflexivos só variaron en pequenos matices derivados das circunstancias vitais, chamadas ás veces "madurez".

Finalmente, agradezo a todos e cada un dos lectores que esteades aquí, porque grazas a vós cada historia crea outra historia. Ese é o obxectivo fundamental. Eu, aquí, construín a miña historia, unha historia que vai camiño do cuarto... O cuarto de século.

*

O fin do fin

Pasaba as follas daquel libro intrigante, quizais unha das mellores novelas policíacas da historia. Na miña mente tiña tres asasinos posibles e, a falta de vinte páxinas por ler, os meus desexos ardían por saber quen era o culpable. Catro noites me acompañou a historia na cama, ata que encontrei entre as follas un papeliño. A nota parecía de moito tempo atrás; cheiraba a vello e a tinta azul contrastaba co amarelo do que antigamente fora branco. Ao principio custoume entender o que alí estaba escrito. Era unha letra cursiva, que perfilaba as curvas en cada signo, quizais para contrastar co que alí se dicía: "Unha historia ten que ter un principio e un final, pero a nosa quedou no medio; sen empezar nin acabar. Seremos as personaxes deste libro: hai un culpable, pero o noso, para o resto, nunca existiu. Ata, e para, sempre. I.L.". Lina ducias de veces, porque a vida, moitas veces, é unha novela. Enrédase sen nós o sabermos. É máis, nese xusto momento eu iniciaba outra pequena historia da miña propia novela: procurar quen escribira aquelas frases. O libro estaba na miña casa dende hai varios anos e non había moito costume entre os meus de ler. Preguntei como chegara alí, pero era evidente que ninguén sabía. "Sería un regalo", "sería do teu avó", sería, sería, sería... Evidentemente non falei da nota a ninguén, pero na miña mente estaba convencido de que ía dirixida para algún dos meus achegados. Entón naceu en min un aire policial e comecei a indagar no pasado da familia. Descubrín centos de cousas que nunca soubera: a miña avoa nacera en Bos Aires e pasara alí os seus primeiros dez anos, o meu avó nacera nunha familia de fidalgos que se negaban a perder os seus dereitos, pero el quería casar cunha empregada da casa porque estaba farto dunha vida ilusoria (ao final coñeceu á miña avoa, sorte para min que, do contrario, non estaría a escribir agora). A miña nai fora expulsada do instituto un ano por querer igualdade entre homes e mulleres e o meu pai estudou un ano obrigado para ser cura. Estas e outras fantásticas historias mudaban a miña perspectiva dos que me rodeaban. Chegaba á cama e pensaba nas aventuras que viviran e tentaba cadrar aquela nota antiga coas súas vidas. Todos tiñan posibilidades de ser receptores. Pasei varias noites a pensar para quen podía ser, pero non se me ocorría nada. Así dunhas semanas, nos que esquecera a outra historia que tiña na miña mente: a do libro ao que me enganchara. Tampouco sabía o final, aínda que tampouco quería sabelo xa. Quizais sexa mellor non pórlle nunca final ás cousas.

*

Amo a mar

Era unha tarde soleada do mes de maio. Avanzaba o tren pola beira do mar, deixando á dereita preciosas paisaxes e collendo á esquerda máis pasaxeiros que viñan de gozar dun domingo de praia magnífico. Sabía que non me quedaba moito por alí, así que a maior parte do traxecto dediqueino a gardar pequenas instantáneas. Os amigos, a mar, o meu libro preferido que lía o home do lado... en fin, un pedazo da miña vida. Pasaba o tempo para diante e para atrás sen ningunha liña que o delimitase. Mais, de repente, apareceu esa liña, normalmente invisible, pero que por tres segundos apareceu. Era ela, cos seus dous cans. Ambos, de razas diferentes. Os dous ladraban, aínda que só un falaba. Parouse todo por completo, volvendo a miña existencia a un pasado anterior ao pasado que hai pouco lembraba.

Os meus amigos recibían ás súas preguntas silencio. Esquecéraos totalmente. Non sabía onde estaba, porque volvera vela. O seu pantalón gris, a súa longa melena. Transcurriran varios anos dende que a contemplara por última vez e mantiña o seu rostro divino como daquela. Baixaría do tren se soubese que nel estaba; talvez non, xa que sempre tiven medo aos seus cans. Agresivos, feos e aburridos, aproveitaban calquera escusa para atacarme. Creo que os meus desexos serían frustrados outra vez por eles.

Non durmín en varios días lembrando aquela pequena escena. Sentimentos diversos foron aparecendo en min, positivos e negativos. A cada sentimento teórico funlle pondo unha acción concreta. Paixón, raiba, envexa, desolación, soidade, adoración, ira, revancha. Foron semanas complicadas nas que nunca estiven dous días igual, o que non cambiaría ata que a distancia temporal e espacial me fixo falar friamente daquelas imaxes que hoxe conservo na miña cabeza.

Volvera todo á normalidade, ata que onte os tres segundos do mar coa miña serea reconstruíronse nos meus soños. Era tan forte a sensación como a daquel tren; o meu corpo conxelouse e ansío volver a aquela praia. Seguía alí, lonxe, cos seus cans. Porén, un, estaba doente, aínda que me seguía mirando con superioridade. Perdera algo, pero gañara á vez. O meu estado volve ser volátil, mudable a cada instante. Agora invádeme a dúbida: e se eu estivese agora naquel tren? Baixaría? E se o seus cans desaparecesen? Seguiría con temor? Pero, e se aquela escena só fose un soño? Sería o soño dun soño? Non teño respostas certas, pero naquel soño amo a mar.

*